«سلام» تحيّت اسلامي است كه مؤمنان در دنيا و آخرت به يكديگر مي گويند. در دنيا، در هنگام ملاقات قبل از هر كلامي و نيز هنگام ورود به منازل، سلام گفته مي شود.

«فَإِذَا دَخَلْتُم بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَي أَنفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِّنْ عِندِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً». [1] .

و هنگامي كه داخل خانه اي شديد، بر خويشتن سلام كنيد، سلام و تحيّتي از سوي خداوند، سلامي پربركت و پاكيزه.

و در آخرت نيز درود بهشتيان به يكديگر «سلام» است.

«وَ أُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَ نْهَارُ



[ صفحه 86]



خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلامٌ». [2] .

و كساني را كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، به باغ هاي بهشت وارد مي كنند؛ باغ هايي كه نهرها از زير درختانش جاري است؛ به اذن پروردگارشان، جاودانه در آن مي مانند؛ و تحيّت آنها در آن، «سلام» است.

«دعاة» جمع «داعي» به معناي دعوت كننده است.

در اصل دعوت گر به سوي حق، خداوند است و امامان معصوم عليهم السلام (در طول آن دعوت،) دعوت كنندگان مردم به سوي عبادت و پرستش خداوند و بندگي به درگاه او و دوري از شرك هستند.

قال علي عليه السلام: «لا دَليلَ عَلي اللّهِ بِالحَقيقَةِ غَيْر اللَّه وَ لا داعيَ اِلَي اللّهِ في الحَقيقَةِ سِوي اللّهِ اِنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ دَلَّنا بِنَفْسِهِ مِنْ نَفْسِهِ عَلي نَفْسِهِ». [3] .

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمودند: دليلي بر وجود خداوند و حقيقت كُنْه او جز خداوند وجود ندارد و هيچ كس جز خداوند دعوت كننده به سوي خداوند نيست. ولي خداوند ما را دلالت كرده بر وجودش از وجودش بر وجودش.

عبدالعزيز بن مسلم مي گويد درايامي كه امام رضاعليه السلام در مرو بودند، با عدّه اي خدمت ايشان رسيديم و عرضه داشتيم: مردم در امر امامت اختلاف نظر دارند. امام فرمودند:

«اَلْاِمامُ اَمينُ اللّهِ في اَرْضِهِ وَ حُجَّتُهُ عَلي عِبادِه و خَليفَتُهُ في بِلادِه الداعي اِلي اللَّهِ...». [4] .

امام، امين خداوند در زمين و حجّت خدا بر بندگان و جانشين او در شهرها و دعوت كننده به سوي خداوند است.

ابي اسحاق مي گويد صبح روزي كه حضرت اميرالمؤمنين به شهادت رسيده بودند



[ صفحه 87]



امام حسن عليه السلام ضمن ايراد خطبه اي فرمودند:

«اَنَا ابْنُ البَشيرِ اَنَا ابنُ النَذيرِ اَنَا ابنُ الداعي اِلَي اللَّهِ بِاِذْنِهِ اَنَا ابنُ السِّراج المُنير...». [5] .

من فرزند بشارت دهنده ام: من فرزند انذاركننده ام. من فرزند دعوت كننده به سوي خداوند به اذن او هستم. من فرزند چراغ روشن خداوند هستم...

پس همان گونه كه به نص صريح قرآن، پيامبر صلي الله عليه وآله فراخوان به سوي خداست،

«وَ دَاعِيًا إِلَي اللَّهِ بِإِذْنِهِ». [6] .

اي پيامبر! ما تو را گواه فرستاديم.

جانشينان او يعني ائمّه معصومين عليهم السلام فراخوان و دعوت كننده به سمت و سوي خداوند و عبادت و بندگي او و دوركننده از طاغوت پرستي، جمادپرستي و خودپرستي هستند.

هر چند دعوت نمودن به سوي خداوند و عبادت و بندگي خداوند اختصاص به ائمّه معصومين عليهم السلام ندارد و وظيفه همه مسلمانان است و بايستي اين دعوت به همراه عمل، اخلاق و هماهنگي دل و زبان باشد، ولي مقام عالي اين دعوت كه دعوت براي خدا و به سوي خدا است و هيچ حبّ و بغضي ظاهري و دنيوي در آن نيست و از تمامي نيّت هاي دنيايي به دور است، مختص به ائمّه معصومين عليهم السلام مي باشد و اكنون نيز حضرت صاحب الامر - عجل اللّه تعالي فرجه - عهده دار دعوت به سوي خدا است.

«اَلسَّلامُ عَلَيكَ يا داعي اللّهَ». [7] .

سلام بر تو كه دعوت گر (به سوي) خداوند هستي.



[ صفحه 88]