«راشدون» جمع «راشد»، صفت مشبهه از ماده رُشد و آن صفتي است كه انسان را صلاحْ و راهنمايي كرده، از تباهي و سياهي به دور مي دارد و مقابل صفت «غي» كه به معنيِ بي هدفي در كار است، به كار مي رود. قرآن كريم مي فرمايد:

«قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ». [1] .

(زيرا) راه درست از راه انحرافي، روشن شده است.

بعضي «رشد» را به معني هدايت دانسته اند، در صورتي كه هدايت در مقابل ضلالت است. قرآن كريم مي فرمايد:

«قُل رَّبِّي أَعْلَمُ مَن جَآءَ بِالْهُدَي وَ مَنْ هُوَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ». [2] .

بگو: پروردگار من از همه بهتر مي داند چه كسي (برنامه) هدايت آورده و چه كسي در گمراهي آشكار است.

«راشد» كسي است كه راه صلاح و فلاح انسان ها را مشخص كرده، آنها را راهنمايي مي كند و با اين تشخيص آنان را از تباهي و سياهي دور مي كند.

بنابراين ائمّه معصومين عليهم السلام ذات هاي پاكي هستند كه راه صلاح و فلاح انسان ها را مشخص كرده، آنان را به آن راه راهنمايي و از تباهي و سياهي به دور مي دارند.

برخي «راشد» را به معني كسي دانسته اند كه رشد به او قيام دارد. يعني رشد به واسطه و به وسيله او صورت مي گيرد. بنابراين معنا، ائمّه معصومين عليهم السلام كساني هستند كه به وسيله آنان راه رشد و پيمودن مسيرِ ترقي، مشخص مي شود.



[ صفحه 130]



بعضي «راشد» را به معني راه يافته در مسير حق و پايدار در آن مسير ترجمه كرده اند. بنابراين ائمّه معصومين عليهم السلام راه يافتگان و پابرجايان مسير حق مي باشند.

در هر حال اين واژه اشاره به آيه هفتم سوره حجرات دارد كه مي فرمايد:

«أُولئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ»

آنان همان رشديافتگان هستند.

در روايات فراواني ائمّه عليهم السلام با صفت راشدون، خوانده شده اند. حضرت علي عليه السلام مي فرمايند پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله به من فرمود:

«يا عَلي الاَئِمَّةُ الراشِدُونَ المَهديُونَ المغصُوبُونَ حُقوقُهُم مِنْ وُلُدِك اَحَدَ عَشَرَ اِمامًا وَ اَنْتَ». [3] .

اي علي، امامانْ راه يافتگان و هدايت شدگاني كه حقوقشان غصب گرديده، از فرزندان تو هستند كه آنان يازده نفراند و تو.

پيامبر صلي الله عليه وآله نيز ائمّه عليهم السلام را با لقب راشد ياد كرده اند. زيد بن ارقم مي گويد: روزي پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله بر ما خطبه خواند و پس از حمد الهي و سفارشات، فرمودند:

«مَعاشِرَ النَّاسِ اوصيكُم في عِتْرتي وَ اَهل بَيْتي خَيْرًا فَاِنَّهُم مَع الحَقِ و الحَقُ مَعهم و هُم الاَئِمَّةُ الراشِدُونَ بَعدي وَ الاُمَناءُ المَعْصُومُونَ». [4] .

اي مردم شما را درباره خاندانم و اهل بيتم سفارش به خير مي كنم. آنان با حق هستند و حق هميشه با آنان است. آنان اماماني هستند كه راه يافتگان بعد از من هستند و امين هاي معصومي كه پس از من مي باشند.