به فراز «اركان البلاد» نيز مراجعه كنيد.

«اركان» جمع «ركن» به معني پايه، ستون و اساس ها مي باشد. همچنين «رُكن» اسم است براي چيزي كه مايه سكون و آرامش باشد.

ائمّه طاهرين عليهم السلام هم اركان مادي و ظاهري هستند، كما اينكه وجود عنصريِ هر يك از امامان معصوم عليهم السلام ركن، ستون و اساس شهرها مي باشد (اركان البلاد) و هم اركان معنوي هستند. يعني آنان در تكامل ايمان انسان ها نقش اساسي دارند.

خداوند متعال، ائمّه طاهرين عليهم السلام را ركن ها و پايه هاي معنوي براي توحيد و اعتقاد به يگانگي خود قرار داده است.

از اين فراز دو تعبير شده است:

1 - منظور از اينكه ائمّه معصومين عليهم السلام پايه هاي ستون براي يگانگي و يكتاپرستي خداوند هستند اين است كه خداوند اعتقاد به توحيد و يگانه بودن خود را از هيچ كس نمي پذيرد، مگر آنكه همراه با اعتقاد به ولايت و امامت ائمّه معصومين عليهم السلام باشد. يعني شرط قبول توحيد، اعتقاد به ولايت و امامت است. پس ولايت امامان معصوم عليهم السلام همچون پايه هاي است كه خانه توحيد و اعتقاد به توحيد را نگهداشته و بدون آن پايه ها اعتقاد به توحيد فرومي ريزد.

همچنان كه حضرت امام رضا عليه السلام در حديث «سلسلة الذهب» كلمه توحيد را نجات بخش و پناهگاه خداوند از آتش دانستند، ولي شرط اساسي آن را ولايت ائمّه معصومين عليهم السلام برشمرده، فرمودند:

«بِشَرطها و أَنا مِن شُروطِها». [1] .



[ صفحه 164]



قبولي (كلمة اللّه) شرطي دارد كه (ولايت) ما از شرطهاي آن است.

ولايت نه تنها شرط قبولي توحيد، بلكه شرط قبولي تمامي اعمال انسان است.

ولايت همچون امضا و تأييدِ پايينِ برگه اعمال است كه اگر چنين امضايي نباشد هر چند اعمال فراوان باشد، مورد قبول قرار نمي گيرد. پس شرط قبولي اعتقاد بر وحدانيّت خداوند، اعتقاد به ولايت است و پايه هاي ستون توحيد، التزام به «ولايت» مي باشد.

عن ابي عبداللّه عليه السلام في قول اللّه عزّ و جلّ: «وَ لِلَّهِ الْأَسْمَآءُ الْحُسْنَي فَادْعُوهُ بِهَا» قال: «نَحنُ وَاللَّه الاَسماءِ الحُسني الَّتي لا يَقْبَلُ اللَّهُ مِن العبادِ عَمَلاً الاّ بِمَعرِفتِنا». [2] .

حضرت امام صادق عليه السلام پيرامون آيه «خدا را نام هاي نيكوست. او را به آنها بخوانيد»، فرمودند: سوگند به خدا، ماييم آن نام هاي نيكو كه خدا عملي را از بندگان نپذيرد، مگر آنكه با معرفت ما باشد.

2 - منظور از اينكه امامان پايه هاي توحيد هستند آن است كه اگر آنان نبودند، يگانگي خداوند و يكتاپرستي او براي مردم بيان و روشن نمي گشت و مردم آن گونه كه بايد خداوند را نمي شناختند. همچنان كه ديگران كه اعتقادي به وجود ائمّه اطهار عليهم السلام نداشته اند، در بيان صفات خداوند و وجود خداوند دچار اشتباهات فراواني گشته اند كه مجال بازگويي آن نيست. پس با بيان ائمّه اطهار عليهم السلام و وجود آنها، خداوند به يگانگي شناخته شد و پرستش گرديد.

عن بريد العجلي قال: سمعت اباجعفر عليه السلام يقول: «بِنا عُبِدَ اللّهُ و بِنا عُرِفَ اللّهُ و بِنا وحّدَ اللَّه تَبارك و تَعالي». [3] .

بريد عجلي مي گويد: از امام باقر عليه السلام شنيدم كه فرمود: به وسيله ما خداوند پرستش شد و به وسيله ما خدا شناخته شد و به وسيله ما خداوند تبارك و تعالي را به يگانگي شناختند.



[ صفحه 165]



قال علي بن الحسين عليه السلام: «نَحنُ اَوْلَي النَّاسِ بِاللَّه عَزَّ و َجَّل، و نَحنُ اَوْلَي النَّاسِ بِدينِ اللَّهِ و نَحنُ الَّذينَ شَرَعَ اللّهُ لَنا دينَهُ». [4] .

امام زين العابدين عليه السلام مي فرمايند: ما والاترينِ مردم به خداوند عزّ و جلّ هستيم و ماييم برترين مردم به دين خدا و ماييم آن كساني كه خداوند دينش را بر ما عرضه داشت.