«اقمتم» از ماده «اقامه» به معني صاف و مستقيم كرديد و به پا داشتيد، است.

در اين فراز خطاب به ائمّه هدايت عليهم السلام مي گوييم: شما اقامه كنندگان نماز بوديد.

در برخي از زيارت نامه هايي كه براي زيارت بعضي از ائمّه اطهار عليهم السلام وارد شده است، زائر بر اقامه نماز توسّط آن گران قدران شهادت داده، مي گويد:

«اَشهَدُ اَنَّك قَد اَقمت الصَّلوة». [1] .

من شهادت مي دهم شما اقامه كننده نماز بوديد.



[ صفحه 181]



منظور از اقامه نماز همان به پاداري نماز واقعي است كه معراج مؤمن است.

قال رسول اللّه صلي الله عليه وآله: «الصَّلاة مِعراج المُؤْمن». [2] .

پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله فرمودند: نماز معراج مؤمن است.

ائمّه معصومين عليهم السلام بعد از معرفت الهي هيچ عبادتي را بهتر از نماز نمي دانند.

عن الصادق عليه السلام لما سئل عَن اَفضَل الَاعْمال و اَحبَّها اِلي اللّه قال: «ما اَعلَم شَيئاً بَعد المَعْرفةِ اَفْضَل مِن هذةِ الصَّلاةِ الّا تَري ان العَبد الصالح عِيسي بن مَريَم قال: «أَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ مَا دُمْتُحَيًّا» [3] .

از امام صادق عليه السلام سؤال شد: بهترين اعمال و محبوب ترين كارها نزد خداوند چيست؟ امام فرمودند: من هيچ امري را بعد از معرفت خداوند، افضل و برتر از نماز سراغ ندارم. آيا نديدي كه عبد صالح خداوند - حضرت عيسي بن مريم - گفت: «خداوند مرا به نماز و زكات تا زنده هستم سفارش كرد».

امامان معصوم عليهم السلام زماني كه، وقت نماز مي رسيد از خود بي خود شده، به چنان نمازي مي ايستادند كه تحقّق واقعي اقامه نماز بود.

أنّه عليه السلام كان إذا حَضَرَ وقتُ الصلاةِ تَلَوّن و تزلزلَ، فقيلَ لَهُ: ما لَكَ؟ فيقولُ: «جاءَ وقتُ أمانةٍ عَرَضَها اللّهُ تعالي علي السماواتِ و الأرضِ و الجبالِ فأبينَ أن يَحْمِلَنَّها و حَمَلها الإنسانُ في ضَعفي، فلا أدِري احسنُ إذا ما حَمِلتُ أم لا؟!» [4] .

حضرت امام علي عليه السلام چون وقت نماز مي شد، رنگش تغيير مي كرد و به خود مي لرزيد به آن حضرت عرض شد: شما را چه شده است؟ فرمود: هنگام امانتي رسيده است كه خداي تعالي آن را بر آسمان ها و زمين و كوه ها عرضه كرد، امّا آنها از پذيرفتن آن خودداري كردند و انسان به عهده گرفت و من با اين ضعف و ناتواني، آيا به خوبي از عهده برداشتن اين بار برمي آيم يا نه؟!



[ صفحه 182]



حضرت زهرا عليها السلام نيز اقامه نماز مي فرمود و نوري از اقامتگاه نماز او به سوي آسمان مي رفت.

قال رسول اللّه صلي الله عليه وآله: «أما ابنتي فاطمةُ فاِنّها سَيّدة نِساء العالمين من الأولين و الآخرين... متي قامَت في مِحرابها بين يَدَي ربّها جلَّ جلالُه زَهَر نورها لِملائكةِ السّماء كما يَزهرُ نورُ الكواكِب لاهل الأرض، و يقولُ اللّه عزَّ و جلَّ لملائكتِهِ: يا ملائكتي، انظُرُوا إلي أمتي فاطمةَ سيّدةِ إمائي قائمةٌ بين يَدَيّ، تَرتعِدُ فرائضُها من خِيفتي، و قد أقبلَت بقلبها علي عبادَتي». [5] .

پيامبر خدا صلي الله عليه وآله فرمود: دخترم فاطمه سرور زنان سراسر عالم است... هرگاه در محراب خود در برابر پروردگارش - جلّ جلاله - بايستد، نورش براي فرشتگان آسمان مي درخشد، همچنان كه نور ستارگان براي زمينيان مي درخشد و خداي - عزّ و جلّ - به فرشتگانش مي فرمايد: اي فرشتگان من! به بنده من فاطمه بنگريد. بانوي بندگان من در برابر من ايستاده است و عضلاتش از ترس مي لرزد. او با تمام وجود خويش به عبادت من روي آورده است.

امام حسن عليه السلام قبل از برپايي نماز و در هنگام وضو، رنگ از رخساره اش مي پريد.

كان الحسن بن علي عليهما السلام إذا توَضّأ تغيّر لونه و ارتعدت مفاصِله، فقيل لهُ في ذلك، فقال: «حقٌّ لِمَن وَقَفَ بَيْنَ يَدَي ذِي العَرشِ أَنْ يَصْفَرَ لَوْنَهُ و تَرْتَعِدَ مَفاصِلَهُ». [6] .

امام حسن عليه السلام هرگاه وضو مي گرفت رنگ چهره اش تغيير مي كرد و بندهاي بدنش به لرزه مي افتاد. علّت را جويا شدند، فرمود: كسي كه در برابر خداوندگار عرش نشين ايستاده است، بايد رنگش زرد شود و بندبند بدنش به لرزه افتد.

امام سجاد عليه السلام آنچنان محو نماز مي گشت كه همانند يك شي ء بي جان مي شد.

قال الباقر عليه السلام: «كان علي بن الحسين (صلوات اللّه عليهما) إذا قام في الصلاةِ كأنّهُ



[ صفحه 183]



ساقُ شَجرةٍ لا يتحرّك منه شي ءُ إلا ما حرّكه الرّيح منه». [7] .

امام باقر عليه السلام فرمود: امام سجاد عليه السلام هرگاه به نماز مي ايستاد، گويي تنه درختي است كه هيچ چيزي از آن تكان نمي خورد، مگر آن چيزهايي كه وزش باد به حركت درمي آورد.

اينها نمونه هايي از اقامه نماز توسّط امامان هدايت عليهم السلام بود. آنها مراتب نماز را درك كرده، اين چنين در مقابل خداوند مي ايستادند و ما پيروان ائمّه عليهم السلام به تمسّك از امام سجاد عليه السلام چنين دعا مي كنيم:

«وَ أَنْزِلْنَا فِيهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِيبِينَ لِمَنَازِلِهَا، الْحَافِظِينَ لِأَرْكَانِهَا، الْمُؤَدِّينَ لَهَا فِي أَوْقَاتِهَا عَلَي مَا سَنَّهُ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي رُكُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِيعِ فَوَاضِلِهَا عَلَي أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ، وَ أَبْيَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ». [8] .

و ما را درباره نماز، همچون كساني قرار ده كه مراتبش را درك كرده اند، اركانش را محافظت نموده اند، و آن را در اوقات خود - (همان) سنّتي كه بنده و رسول تو [كه درودهايت بر او و خاندانش باد] در ركوع و سجود آن و همه فضيلت هايش قرار داد - با پاكي تمام و فراگير، و روشن ترين و نهايي ترين خشوع به جا آورده اند.