«مفوِّض» كسي است كه كارهايش را به سوي ديگري رد كرده و او را حاكم بر امور



[ صفحه 322]



خود قرار داده است.

در اين فراز زائر اذعان دارد كه: من شما را حاكم در امور خود قرار دادم و تماميِ حوائج من به مقتضاي ايمان من به شماست و اعتقادي به مقام شما دارم و در اين اعتقاد و ايمان و حاكم گرداندن شما، تسليم شما بوده، هيچ گونه شكّي در آن ندارم. چرا كه مي دانم خداوند شما را حاكم بر من در دنيا و آخرت قرار داده و تمامي امور به شما واگذار گرديده است.

عَنْ مُحمَّد بن سنان قال: كُنت عند أبي جعفر عليه السلام فَذكرت أختلاف الشيعة. فقال: «إنّ اللّه لَم يزل فَرداً مُتفرّداً في الوَحْدانيّة ثُمّ خَلَقَ مُحمّداً و عَليّاً و فاطمة فَمْكُثوا ألف دهر ثُمّ خَلَقَ الأشياء و اشهدهُم خَلَقَها و اجرئي عَلَيْها طاعَتهم و جَعَلَ فيهم ما شاء و فوض أمر الأشياء إليهم في الحُكم و التَصرّف و الأرْشاد و الأمر و النهي في الخَلْقِ لأنّهم الولاة فَلهم الأمر و الوِلاية و الهِداية...». [1] .

محمّد بن سنان مي گويد: نزد امام باقر عليه السلام بوديم كه سخن از اختلاف شيعيان در امر تفويض پيش آمد. امام فرمودند: در عالم هيچ كس جز خداوند نبود و خداوند آفريد محمّد و علي و فاطمه را. پس هزار سال گذشت سپس آفريد اشيا را و آنها را شاهد بر آفرينش خود قرار داد و اشيا را مطيع و فرمان بردار آنان قرار داد و واگذار كرد امر اشيا را به پيامبر و علي و فاطمه در حكم و تصرف و ارشاد و امر و نهي. چرا كه آنها ولايت بر اشيا داشتند و امر اشيا و هدايت اشيا با آنها بود.

خداوند امور دنيا و آخرت و حتّي دين را به ائمّه عليهم السلام واگذار كرده است.

عن ياسر الخادم قال: قلت للرِضا عليه السلام: «ما تَقول في التَفْويض؟ فقال: «إنّ اللّه تَبارك و تَعالي فَوّض إلي نَبيّه أَمر دينه. فقال: «وَ مَآ آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا» [2] . فأمّا الخَلق و الرِزق فلا. [3] .



[ صفحه 323]



ياسر خادم مي گويد: به حضرت امام رضا عليه السلام عرض كردم: نظر شما پيرامون تفويض چيست؟ حضرت فرمودند: همانا خداوند واگذار نمود امور دين را به پيامبرش و در قرآن كريم فرمود: «آنچه را فرستاده خداوند براي شما آورد، بگيريد (و اجرا نماييد) از آنچه شما را از آن منع كرد، خودداري كنيد» ولي، امر آفرينش و روزي دادن را واگذار نكرد.

يعني تمامي امور، به جز آفرينش موجودات و روزي رسانيِ مستقيم به آنها، به ائمّه عليهم السلام واگذار گرديده. با اين حال هر چند خلقت و رزق و روزي مردم مستقيماً به امامان معصوم عليهم السلام واگذار نگرديده است، ولي آنان از خداوند مسألت و درخواست مي نمايند و خداوند خلق مي كند و روزي مي دهد.

«في التوقيع المَهدي - عجل اللّه تعالي فرجه - إنّ اللّه تَعالي هُو الَّذي خَلَقَ الأجسام و قسَّمَ الارزاق... فَامّا الائمّة فانَّهم يسألون اللّه تعالي فَيخلق و يسأله فَيرزق إيجاباً لِمَسئلتهم و إعظاماً لِحقِّهم». [4] .

در دست نوشته حضرت مهدي - عجل اللّه تعالي فرجه - آمده است: همانا خداوند آفريد موجودات را و تقسيم كرد ارزاق و روزي هاي آنها را... و امامان معصوم از خداوند درخواست مي نمايند، پس خداوند به خاطر پاسخ گويي به درخواست امامان و بزرگ داشتن حقّ آنان، خلق مي نمايد و روزي مي دهد.