«رزق» در قرآن كريم و روايات به معاني مختلفي آمده است. به معني عطا و بخشش مستمر، بهره اي از خير و به معناي خوراك روزانه. از آنجايي كه روزيِ الهي، عطاي مستمرّ او به موجودات است، به آن «رزق» گفته مي شود. رزق تنها به مواهب مادي نيست، بلكه شامل روزي هاي معنوي نيز مي شود. پس همان گونه كه در دعاها از خداوند رزق مادي طلب كرده و مي گوييم:

«وَ اجْعَلْنِي فِي جَمِيعِ ذَلِكَ مِنَ... الْمُجَارِينَ بِعِزِّكَ، الْمُوسَعِ عَلَيْهِمُ الرِّزْقُ الْحَلَالُ مِنْ فَضْلِكَ». [1] .

و مرا در همه آن امور، از آنان كه به عزّت تو پناه آورده اند و به جود و كرم تو از فضل گسترده ات روزي حلال براي آنان سرشار شده، قرار ده.

از خدا رزق معنوي نيز طلب مي نماييم و مي گوييم:



[ صفحه 351]



«اَلَّلهُمَّ ارْزُقْني حَجّ بَيْتِكَ الحَرام». [2] .

خداوندا، حجّ بيت اللّه الحرام خود را روزي ام گردان.

در اين فراز از زيارت جامعه، زائر از خداوند مي خواهد كه شفاعت ائمّه معصومين عليهم السلام را روزي او گرداند. پس زائر بايد شرايط قبول شفاعت را در خود ايجاد نمايد تا مورد شفاعت قرار گيرد. چرا كه همگان به شفاعت ائمّه اطهار عليهم السلام و پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله نيازمند هستند. چون داراي هر مقامي باشند، به واسطه شفاعتْ ترفيع در مقام خواهند يافت.

قال ابوعبداللّه عليه السلام: «ما من أحد إلّا يحتاج إلي شفاعة مُحمَّد يَوْمئذٍ». [3] .

امام صادق عليه السلام فرمودند: در روز رستاخيز هيچ كس نيست، مگر آنكه نياز به شفاعت پيامبر اكرم، حضرت محمّد صلي الله عليه وآله دارد.

در حديث ديگري احتياج همگان را از اوّلين انسان ها تا آخرين آنها، به شفاعت پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله دانسته كه معلوم مي شود حتّي پيامبران نيز نيازمند شفاعت پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله مي باشند.

قال ابوجعفر عليه السلام: «ما من أحد مِنْ الأوَّلين و الآخِرين إلّا و هُو مُحْتاج إلي شفاعة مُحمَّد صلي الله عليه وآله يَوْم القيامة». [4] .

امام باقر عليه السلام فرمودند: هيچ كس از اوّلين و آخرين انسان ها نيست، مگر آنكه در روز قيامت نيازمند شفاعت پيامبر اكرم، حضرت محمّد صلي الله عليه وآله است.

پس پيامبر صلي الله عليه وآله شفاعت تمامي انسان هاي صالح را مي نمايند و ائمّه معصومين عليهم السلام شفاعت شيعيان و محبّان خود را خواهند نمود.

قال أبوجعفر عليه السلام: «انّ لَرسول اللّه صلي الله عليه وآله الشِّفاعة في اُمَّته و لَنا الشِّفاعة في شيعَتنا و



[ صفحه 352]



لِشِيعَتنا الشِّفاعة في اَهاليهم». [5] .

امام باقر عليه السلام فرمودند: همانا رسول خدا صلي الله عليه وآله شفاعت امّت خود را خواهد كرد و ما شفاعت شيعيان خود را مي نماييم و شيعيان ما، شفاعت نزديكان خاندان خود را خواهند كرد.

از اين دو حديث معلوم مي شود امّت پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله، تمامي مردم اند و شيعيانِ ائمّه عليهم السلام، تمامي دوستداران آنها از اوّلين تا آخِرين انسان ها هستند. همچنين شيعيان آنان نيز به مقامي مي رسند كه به مقتضاي مقام خود مي توانند شفاعت نزديكان خود را بنمايند.