خدا داراي چنان عظمتي است كه شناخت او براي همگان ممكن نيست. لذا بايد كساني خداوند را توصيف نمايند كه از نور عظمت او خلق شده و در اوج بندگي او به سر مي برند.

زائر در اين فراز پس از شناخت نسبي كه از ائمّه اطهار عليهم السلام برايش حاصل شده، اقرار



[ صفحه 362]



مي نمايد كه هر كس خداوند را به يگانگي توصيف كرد و يا به يكتايي پرستش نمود، از جانب شما فراگرفته و توصيف و عبادت كرده است و اگر كسي موحّد شد، از جانب شما خداپرست و موحّد گرديده است. چرا كه غير شما، خداوند را به صورت جسم كه داراي دست و پا و چشم و ابرو و... است توصيف نموده و يا براي خداوند، پدر و مادر و فرزند قائل شده و يا براي او در امر حكمراني اش قائل به شريك هستند.

بنابراين امامان معصوم عليهم السلام كه با چشمِ دلْ خدا را مي بينند و خود را هر لحظه در محضر او حاضر مي يابند، از خداوند بهترين توصيف ها را مي نمايند.

با مراجعه به «كتاب التوحيدِ» كتاب كافي (جلد اوّل)، احاديث فراواني را مي يابيم كه امام معصوم عليه السلام به معرّفي خداوند و اثبات ذات او پرداخته است و بزرگان شيعه در كتاب هاي حديثي، روايات فراواني از ائمّه معصومين عليهم السلام ذكر كرده اند كه امام به توصيف خداوند كه با چشم دل ديده است، پرداخته.

قيل لأبي جعفر عليه السلام: «أي شي ء تعبد؟ قال: اللّه. قيل: رَأَيته؟ قال: بلي، لَمْ تره العُيُون بِمُشاهدة الأبْصار وَ لكن رأته القُلوب بِحَقايق الايمان». [1] .

كسي به امام باقر عليه السلام گفت: چه كسي را عبادت مي كني؟ امام فرمودند: اللّه. گفت: آيا او را مي بيني؟ فرمودند: بله. با چشم ظاهري نمي توان او را ديد ولي مي توان با قلب هايي كه حقايق ايمان را درك كرده، او را مشاهده كرد.