اين فراز اشاره به مقام ها و درجه هايي دارد كه خداوند به ائمّه معصومين عليهم السلام عطا



[ صفحه 442]



كرده است و تفاوت آن با فراز قبل در آن است كه «درجه رفيعِ» ائمّه عليهم السلام، درجه هاي قرب إلي اللّه بوده، ولي «مَقام مَحْمود»، درجه هايي است كه خداوند به ائمّه طاهرين عليهم السلام داده است. خداوند به ائمّه اطهار عليهم السلام بعضي از مقام ها و درجه ها را در دنيا عنايت كرده است. مانند مقام عصمت كه خداوند اراده كرده آنها از تمامي ناپاكي ها به دور باشند. [1] و برخي از درجه ها و مقام ها را در آخرت به ايشان عطا مي نمايد.

قال رسول اللّه صلي الله عليه وآله: «إنّ اللّه تَبارك و تَعالي إذا جمع النّاس يَوْم القيامَة وعدني المَقام الَمحْمود و هُو واف لي بِه إذا كان يَوْم القيامة نصب لي منْبر لَه ألف دَرَجَة فأصعد حتّي اعلو فَوْقه فَيَأْتيني جِبْرئيل بِلِواءِ الحَمْدِ فيضعه في يَدي و يَقول: يا مُحمّد هذا المَقام الَمحْمود الَّذي وَعَدَك اللّه تَعالي فَاقول لِعلي اصْعد فَيَكون أسْفل منّي بِدَرجة فاضع لواء الحَمْد في يَده ثُمّ يَأْتي رِضْوان بمفاتيح الجَنَّة فَيَقول: يا مُحمّد هذا المَقام الَمحْمود الَّذي وَعَدَك اللّه تَعالي فيضعها في يدي فَاضعها في حجر عَلي بن أبي طالب ثُمَّ يَأْتي مالك خازن النّار فيقول: يا مُحمّد هذا المَقام الَْمحْمود الَّذي وَعَدَكَ اللّه تَعالي، هذه مَفاتيح النّار ادْخل عدُوّك و عدّو اُمَّتك النّار فاخرها و اضعها في حجر علي بن ابيطالب...». [2] .

پيامبر صلي الله عليه وآله فرمودند: همانا خداوند هنگامي كه در روز رستاخيز تمام مردم گرد هم آمدند، وعده مي دهد به من به مقام محمود و او وفاي به عهد كرده در آن روز براي من منبري كه هزار درجه و رتبه دارد نصب مي نمايند و من از آن بالا رفته، در بالاترين درجه آن مي نشينم. پس جبرئيل نزد من مي آيد و پرچم حمد الهي را به من مي دهد و مي گويد: اي محمّد اين مقام محمود است كه خداوند به تو وعده داده است پس من علي را فرا مي خوانم و او از منبر بالا آمده يك پله پايين تر از من مي نشيند و من پرچم حمد را به دست او مي دهم. سپس فرشته رضوان (كليد دار بهشت) مي آيد و كليدهاي بهشت را به من مي دهد و مي گويد:



[ صفحه 443]



اي محمّد، اين مقام محمود است كه خداوند به تو وعده داده است. پس من آن را كنار علي قرار مي دهم (و در اختيار او مي گذارم). سپس فرشته اي كه صاحب دوزخ است مي آيد (و كليدهاي دوزخ را به من داده) و مي گويد: اي محمّد، اين مقام محمود است كه خداوند به تو وعده داده است و اينها كليدهاي آتش است، پس دشمنانت و دشمنان امتت را وارد آن كن. پس من آن كليدها را گرفته در اختيار علي قرار مي دهم....

پس يكي از مقام هاي محمود، همان «اختيارداريِ تمام محشر» است.

بعضي بر اين باورند كه مقام محمود كه مقام برجسته اي است، مقام «شفاعت كبرايِ» ائمّه معصومين عليهم السلام مي باشد. چرا كه آنان بزرگ ترين شفيعان در عالم ديگر هستند و مردمي كه شايستگي شفاعت را داشته باشند، مشمول اين شفاعت بزرگ خواهند شد.

قال الصادق عليه السلام: قال رسول اللّه صلي الله عليه وآله: «لَوْ قد قمتُ المَقام الَمحْمود شفعت لأبي و اُمّي و عمّي و أخ كان لي مُوافياً في الجاهِلية». [3] .

امام صادق عليه السلام فرمودند: پيامبر صلي الله عليه وآله فرمود: اگر بايستم در مقام محمود، شفاعت مي كنم پدر و مادر و عمويم و برادرم را، آنها كه در زمان جاهليت از دنيا رفته اند.

بعضي ديگر مقام محمود را، «نهايت قرب الي اللّه» دانسته اند به گونه اي كه هيچ حجابي بين خود و خدا نمي ديدند.