معرفت به امام بر همگان لازم و واجب است. به گونه اي كه اگر كسي امام خويش را



[ صفحه 463]



نشناسد و به او معرفت نيافته باشد، همانند مردمان جاهليّت است.

قال حسن بن علي عليه السلام: «مَنْ مات و لَمْ يَعْرف إمام زَمانه مات مَيْتَة الجاهلية». [1] .

امام حسن عليه السلام فرمودند: هر كس بميرد و امام عصر و زمان خويش را نشناخته باشد، به مرگ دوران جاهليّت مرده است.

بايد دانست كه هيچ كس در عدم شناخت امام، معذور نيست.

قال الصادق عليه السلام: «نَحْن قَوْم قد فَرَضَ اللّه طاعَتنا و انّكم لَتَأتَمُّونَ بِمَن لايُعذَر النَّاس بِجَهالته». [2] .

امام صادق عليه السلام فرمودند: ماييم آن گروهي كه خداوند اطاعت از ما را واجب و لازم گرداند. شما به كسي اقتدا مي كنيد كه مردم در نشناختن او معذور نيستند.

علاوه بر شناخت امام، بايد حقوق آنان نيز شناخته شده، آن حق ها پاس گذارده شود.

قال علي عليه السلام: «أَيّها النَّاس ان لي عَلَيْكم حَقّاً و لَكُم علي حَقّ... و اَمّا حَقّي عَلَيْكم فالوَفاء بالبِيْعَة و النَصيحَة في المَشْهد و المغيبِ و الإجابةُ حين ادْعُوكم و الطاعةُ حين آمُرُكم». [3] .

امام علي عليه السلام فرمودند: اي مردم مرا بر شما حقي است و شما نيز بر من حقي داريد و امّا حق من بر شما اين است كه به بيعت با من وفادار باشيد و در آشكار و نهان برايم خيرخواهي كنيد. هرگاه شما را فراخواندم اجابت نماييد و فرمان دادم اطاعت كنيد.

لازمه قرار گرفتن در زمره عارفين به مقام ائمّه عليهم السلام و به حقوق آنها، آن است كه به مقام امامت و ولايت معرفت يافته و به آن اقرار نماييم و در برابر دستورات آنها مطيع گرديم و محبّت و مودّت آنها را در دل روز افزون نماييم و با هر وسيله اي به ياري آنها شتابيم و با خودسازي، براي قيام در ركاب آنها آماده شويم و از دشمنان آنان بيزاري



[ صفحه 464]



جسته با دوستان آنها با انصاف و مهرباني برخورد نماييم.