برخي از نامه هاي امام علي النقي (عليه السلام) را پاسخ به سؤالات فقهي تشكيل مي دهد. جالب اينكه بعضي از اين سؤال كنندگان، دشمن حضرت بودند، ولكن چون از عالمان خودشان پاسخ قانع كننده اي نيافتند، به امام (عليه السلام) پناه آوردند؛ مانند اين مورد:

مرد نصراني را كه با زن مسلمان زنا كرده بود، نزد متوكل آوردند. وقتي متوكل مي خواست حد او را اجرا كند، آن مرد مسلمان شد. يحيي بن اكثم گفت: اسلام ماقبل خود را محو مي كند (حد اجرا نمي شود). برخي ديگر گفتند: سه حد بر او اجر مي شود. (در روايت مقصود معلوم نشده). متوكل كه چنين ديد، به امام هادي (عليه السلام) نامه نوشت و پاسخ اين مسئله را درخواست كرد. حضرت در پاسخ نوشتند:«يضرب حتي يموت؛ بايد زده شود تا بميرد». عالم نمايان دربار متوكل اين مطلب را قبول نكردند. متوكل مجدداً نامه اي خدمت حضرت نوشت كه علت اين حكم چيست؟

امام در پاسخ فرمودند:«بسم الله الرحمن الرحيم. (فلما رأوا بأسنا قالوا آمنا بالله وحده و كفرنا بما كنّا به مشركين)؛ [1] «چون عذاب ما را ديدند، ايمان آوردند و گفتند: به آنچه مشرك بوديم، كفر مي ورزيم».

متوكل اين حكم را از امام پذيرفت و اجرا كرد. [2] .

نامه ديگر در زمينه ي سؤالات فقهي، نامه ي محمد بن حسن مصعب مدايني است. او مي گويد: نامه اي خدمت امام هادي (عليه السلام) نوشتم و سؤال كردم: سجده كردن بر روي شيشه چگونه است؟ نامه را ارسال كردم، ولي بعد با خود گفتم: شيشه از شن درست مي شود و نبايد اشكال داشته باشد! حضرت در پاسخ نوشتند: جايز نيست، و اگر با خود فكر كردي كه شيشه از ريگ است، پس بدان كه نمك (شايد مقصود آهك باشد)، همراه آن است و سجده بر نمك جايز نيست». [3] .