بازگشت

شرايط راوي


روي الكشي عن ابي محمد جبرئيل بن احمد الفاريابي قال: حدثني موسي بن جعفر بن وهب قال: حدثني ابوالحسن احمد بن حاتم بن ماهويه قال: كتبت اليه ـ يعني اباالحسن الثالث اسأله عمن آخذ معالم ديني؟ ـ و كتب اخوه ايضاً بذلك. ـ فكتب اليهما: فهمت ما ذكرتما فاعتمدا في دينكما علي كبير في حبنا و كل كثير التقدم في امرنا فانهم كافو كما إن شاء الله تعالي.

احمد بن حاتم گويد: به امام هادي (عليه السلام) نوشتم از چه كسي معارف دينم را ياد بگيرم؟ ـ و برادر او نيز چنين سؤالي از امام كرده بود. ـ امام (عليه السلام) براي آن دو نوشت: آنچه را كه گفته بوديد دريافتم. پس در دين خودتان به كسي كه محبتش نسبت به ما بيشتر است و كسي كه در ولايت ما سابقه ي بيشتري دارد اعتماد كنيد كه چنين افرادي براي شما [در اين امر] كفايت مي كنند إن شاء الله.

آنچه كه در نگاه اول مي توان از اين روايت دريافت، اين است كه در اخذ روايت و قبول آن از روات، محبت اهل بيت (عليهم السلام) شرط اساسي است؛ به عبارت ديگر امامي بودن راوي شرط اساسي در قبول روايت اوست. اما آنچه در اين روايت كمتر بدان مورد توجه قرار گرفته، عبارت كل كثير التقدم في حبنا است كه مي توان چنين از آن برداشت كرد: چنانچه تمامي روات دو حديثِ متعارض، امامي مذهب باشند، روايتي رجحان دارد كه راوي آن در امامي بودن سابق باشد. شايد علت عدم توجه علماي حديث به اين مطلب، اين باشد كه چنين موردي خيلي به ندرت يافت مي شود؛ ولي به هر حال مي توان از اين روايت چنين قاعده اي را استخراج كرد. لازم به ذكر است كه در علوم حديث امامي بودن راوي از شرايط سند صحيح و حسن است.