بازگشت

پرهيز از قياس در برداشت از روايات


السندي بن محمد عن صفوان بن يحيي عن محمد بن حكيم عن ابي الحسن (عليه السلام) قال: قلت له: تفقهنا في الدين و روينا و ربما وَرَدَ علينا رجلٌ قد ابتلي بشيءٍ صغيرٍ الذي ما عندنا فيه بعينه شيءٍ و عندنا ما هو يشبه مثله، أفَنُفْتِيهِ بما يشبِهَهُ؟ قال: لا و مالكم و القياس في ذلك هلك من هلك بالقياس....

محمد بن حكيم گويد: به امام هادي (عليه السلام) عرض كردم: ما در دين تقيه كرديم و اي بسا شخصي بر ما وارد مي شود كه مسأله ي كوچكي دارد كه ما عين آن را تا به حال نديده ايم وليكن چيزهايي شبيه آن قبلاً نزد ما بوده است آيا مي توانيم به مسايل مشابه آن فتوا بدهيم؟ امام (عليه السلام) فرمود: خير، شما را با قياس چه كار؟ هر كس هلاك شد به خاطر اين هلاك شد كه قياس كرد.

اولين نكته اي كه در مطالعه ي اين روايت دريافت مي شود، پرهيز از قياس در برداشت از روايات است. قياس از جمله مسايلي است كه در فقه شيعه جايز نيست؛ اما متأسفانه علماي اهل سنت در بسياري از امور از آن استفاده كرده و بيراهه رفته اند. به هر حال قياس در برداشت از آيات و روايات جايز نيست.