(گواهي مي دهم شما امامان) داراي عصمت (هستيد).

«عصمت» به معني بازداشتن و نگاه داشتن است و «معصوم» كسي است كه بازداشته شده و نگاه داشته شده باشد.

اما هرگاه مقام عصمت، براي ائمه عليهم السلام به كار رود، منظور آن است كه آن عالي مقامان به چنان قوت ادراك و عقل دست يافته اند كه با وجود آنكه همانند ديگران قادر به انجام همه گناهان هستند، ولي هيچ گناه و معصيت و حتي مكروهي را مرتكب نمي شوند.

يعني عدم ارتكاب گناه، اختياري معصوم مي باشد، نه آنكه معصوم بر ترك گناه مجبور باشد. بلكه به واسطه قدرت عقلاني، كمال، زيركي و هوشي كه يافته، پاكي نفساني پيدا كرده و از گناه بيزار است و آثار گناه را مي بيند، لذا به سوي گناه نمي رود. درست مانند شخص عاقلي كه آثار سم و زهر را مي داند، لذا هيچ گاه آن را به دهانش نزديك نمي كند.

اگر معصوم بر انجام گناه يا ترك آن اختيار نداشت، از جهت مقام و منزلت پايين تر از مؤمنان شايسته اي بود كه قدرت بر انجام گناه دارند، ولي گناه



[ صفحه 57]



نمي كنند.

بعضي بر اين باورند كه عصمت امام از اشتباه و گناه است. يعني معصوم كسي است كه نه اشتباه مي كند و نه گناهي را مرتكب مي گردد و عصمت او در اشتباهات جبري است. يعني اگر معصوم قصد اشتباه كردن داشت، خداوند او را متوجه مي سازد كه مرتكب اشتباه نشود. ولي عصمت او در گناه اختياري است. يعني معصوم كاري مي كند كه در او ملكه تقوا ايجاد مي شود و ايجاد ملكه تقوا، با اختيار و اراده صورت مي گيرد و با اين ملكه تقوا است كه به سوي عصمت از گناه مي رود.

در فرازهاي بعد نيز ائمه معصومين عليهم السلام را به واسطه توفيق الهي، از تمام گناهان و لغزش ها و خطاها به دور دانسته و مي گوييم: «عصمكم الله من الزلل» يعني خداوند شما را از تمام لغزش ها نگاه داشت.