و هر كه به شما (ائمه معصومين) چنگ زد، هدايت شد. هر كه شما را پيروي كرد، بهشت مأواي اوست و هر كه با شما مخالفت كرد، دوزخ جايگاه اوست و هر كه منكر شما شد، كافر است.

واژه «كفر» به معني پوشاندن است و «كافر» كسي است كه امور ظاهري يا معنوي يا گفتاري را مي پوشاند. مثلا كسي كه احسان غير را نسبت به خود اظهار نكند و آن را بپوشاند، به آن احسان كافر گشته و كفران كرده است.

«كفر» در معناي عام خود سه گونه است:

1 - كفر ممدوح كه كفري مدح شده و مورد ستايش است. مانند كفر به



[ صفحه 96]



طاغوت كه به معني ناديده گرفتن ظواهر دنيا و طاغوت در زندگي و توجه داشتن به خداوند است. بقره / 256.

2 - كفر مذموم كه مورد مذمت و سرزنش اهل يقين قرار گرفته است. مانند كفر به خداوند كه به معني ناديده گرفتن خدا و مشغول شدن به شقاوت هاي دنيوي است. بقره / 6.

3 - كفري كه نه ممدوح است و نه مذموم و آن مطلق پوشاندن و ناديده گرفتن امور عادي است. مانند كشاورز كه دانه را در دل خاك گذارده، آن را از ديده ها پنهان مي كند. حديد / 20.

ولي كفر در معناي شرعي و ديني، به معني دوم اطلاق شده و معناي وسيعي دارد. چرا كه هرگونه ناديده گرفتن امورات معنوي و اعتقادي را شامل شده، تمام مخالفت هايي را كه با خداوند صورت مي گيرد را دربر گرفته است. چه اين مخالفت در دستورات شرعي باشد (مانند ترك حج) و چه در دستورات اصلي (مانند عدم اعتقاد به معاد).

معمولا و غالبا كفر به مخالفت با دستورات اصلي گفته مي شود كه بر چهار قسم، قابل تفكيك است:

1 - كفر علمي. يعني كافر با علم به حق بودن و صحيح بودن مطلب با آن مخالفت نموده و به آن كفر مي ورزد، در حالي كه مطلب نزد او ثابت گرديده است.

2 - كفر جهلي. يعني كافر با تعصبات جاهلانه با حق مخالفت مي كند و به آن



[ صفحه 97]



كفر مي ورزد، بدون آنكه حق و حقيقت را متوجه شود و چون ديگران و پدران او مخالفت ورزيده اند، او نيز مخالفت مي نمايد.

3 - كفر نعمت. به معني مخالفت با خداوند و كفران نعمت هايي كه خداوند به او ارزاني داشته است، مي باشد. همچنين درست و به جا استفاده نكردن از نعمت و ضايع نمودن نعمت است.

4 - كفر معصيت. يعني هر آنچه خداوند امر نموده، از سر مخالفت، نافرماني نمودن و عناد ورزيدن و معصيت خداوند را به جا آوردن.

پس از ذكر اقسام «كفر»، بايد گفت كساني كه ولايت امامان معصوم عليهم السلام را انكار نمايند، كفر مذموم انجام داده و اصلي از اصول دين را كه شرط قبولي اعمال و باعث اكمال دين است را انكار نموده اند.

اين كفر اگر با علم به حقانيت ولايت باشد، «كفر علمي» و اگر از سر تعصبات و بدون علم و آگاهي باشد، «كفر جهلي» است و چه كفر علمي باشد و چه كفر جهلي، «كفر نعمت» نيز هست و اگر كفر علمي باشد، «كفر معصيت» نيز واقع شده. پس اگر كفر علمي بود، كافر، كفر نعمت و كفر معصيت نيز انجام داده و اگر كفر جهلي بود، كافر، كفر نعمت مرتكب شده است.