بر اين عبارت، چهار معنا وارد شده:

1 - «باء» در «بكم» تعديه و جمله خبريه است.

در اين صورت مفعول «بلغ»، معصومين مي باشند كه خبر از آنها داده شده است. بنابراين معني چنين است: پس خداوند شما ائمه طاهرين عليهم السلام را به شريف ترين مقام گرامي داشته شدگان و بلندترين منزل هاي مقربان و بالاترين درجه هاي فرستادگان و رسولان نائل كرده و رسانده است. آنچنان مقامي كه هيچ ملحق شونده اي به آن ملحق نمي گردد و هيچ برتري جوينده اي برتر از آن مقام نخواهد شد و هيچ سبقت گيرنده اي از آن مقام سبقت نمي گيرد و هيچ طمع كننده اي در آن مقام طمع نبندد.

2 - «باء» در «بكم» سببيت و جمله خبريه است.

در اين صورت مفعول «بلغ»، دوست داران معصومين هستند و از آنجايي كه مفعول در بسياري از موارد حذف مي گردد، در اين عبارت نيز حذف شده است و معني چنين مي شود: پس خداوند به سبب شما، مردم و محبان شما را به شريف ترين مقام گرامي داشته شدگان و بلندترين منزل هاي مقربان و بالاترين



[ صفحه 117]



درجه هاي فرستادگان و رسولان نائل كرده و رسانده است. آنچنان مقامي كه هيچ ملحق شونده اي به آن ملحق نمي گردد و هيچ برتري جوينده اي برتر از آن مقام نخواهد شد و هيچ سبقت گيرنده اي از آن مقام سبقت نمي گيرد و هيچ طمع كننده اي در آن مقام طمع نبندد.

در صورت اول، تمام مقام ها و كمال ها را به ائمه اطهار عليهم السلام نسبت مي داديم و در صورت دوم، تمام آن مقام ها و كمال ها به دوستداران ائمه عليهم السلام نسبت داده مي شود.

3 - «باء» در «بكم» تعديه و جمله دعائيه و انشائيه است.

پس مفعول «بلغ»، ائمه معصومين عليهم السلام هستند كه براي آنها دعا شده است. در اين صورت معنا چنين است: پس بار خدايا، ائمه طاهرين عليهم السلام را به شريف ترين محل هاي گرامي داشته شدگان و بلندترين منزل هاي مقربان و بالاترين درجه هاي فرستادگان و رسولان الهي برساند و آنان آنچنان مقامي يابند كه هيچ ملحق شونده اي به آن مقام ملحق نگردد و هيچ برتري جوينده اي برتر از آن مقام نرود و هيچ سبقت گيرنده اي از آن مقام سبقت نگيرد و هيچ طمع كننده اي طمع درك آن مقام را نداشته باشد. (آمين يا رب العالمين.)

4 - «باء» در «بكم» سببيه و جمله دعائيه و انشائيه است.

در اين حالت، مفعول «بلغ» كه همان كساني هستند كه برايشان دعا شده، محبان ائمه اطهار عليهم السلام مي باشند. در اين صورت معنا اين چنين است: پس خداوندا، به سبب ائمه اطهار عليهم السلام، محبان و دوستداران آنها را به شريف ترين محل هاي گرامي داشته شدگان و بلندترين منزل هاي مقربان و بالاترين



[ صفحه 118]



درجه هاي فرستادگان و رسولان الهي نائل فرما و آنان آنچنان مقامي يابند كه هيچ ملحق شونده اي به آن مقام ملحق نگردد و هيچ برتري جوينده اي برتر از آن مقام نرود و هيچ سبقت گيرنده اي از آن مقام سبقت نگيرد و هيچ طمع كننده اي طمع درك آن مقام را نداشته باشد. (آمين يا رب العالمين.)

ولي آنچه با روايت ها و احاديث مناسبت بيشتري دارد، معناي اول است كه «باء» تعديه و جمله خبريه باشد. در اين صورت عبارت حكايت از سفر ائمه طاهرين عليهم السلام از بين مخلوقات به سوي خداوند دارد و قوس صعودي ائمه طاهرين عليهم السلام است. همچنان كه عبارت «خلقكم الله انوارا» حكايت از سفر ائمه طاهرين عليهم السلام از خداوند به سوي مردم و مخلوقات داشت و قوس نزولي حضرات معصومين عليهم السلام بود و حكايت از «إنا لله» داشت و عبارت مورد بحث حكايت از «إنا إليه راجعون» دارد.