پدر و مادرم و خودم و خاندان و دارايي ام فداي شما باد. (گرچه) ذكر و ياد شما در بين ذكركنندگان است،

«ذكر» داراي دو معني است. گاه به معني «حفظ مطالب و معارف» و گاهي به معني «يادآوري» است. يادآوري ممكن است يا به وسيله دل باشد (ذكر باطني) و يا به واسطه زبان صورت گيرد (ذكر لفظي).

پس مسلم است كه ذكر امامان معصوم عليهم السلام، فقط ياد كردن آنها و نام بردن ايشان با زبان نيست. بلكه منظور آن است كه با تمام قلب و جان به آنها توجه داشته باشيم. همان توجهي كه ذاكر را روز به روز به سوي آنها نزديك تر كند و او را مطيع آنان گردانده، از هر چه ايشان بيزارند، دوري كرده و به هر عملي كه آنها دلبستگي دارند، دل بسته نمايد.

شايد منظور از اين فراز آن است كه به همان شكلي كه ائمه عليهم السلام، خداوند را ياد كردند، ذاكرين خداوند نيز او را به همان صورت ياد مي كنند. يعني شما ياد كردن خداوند و تسبيح گويي او را به همگان فرا داديد و ذاكرين، ذكر گويي را از شما فراگرفته اند. حتي فرشتگان مقرب الهي، تسبيح گويي و ذكر خدا را از تسبيح گويي و ذكرگويي شما آموخته اند.

شايد هم «ذكر» كه مصدر است، به معناي «مذكور» باشد. هر كس ذكر خداوند نمايد و ياد خدا كند، در حقيقت ابتدا شما را ياد كرده و سپس ياد خداوند نموده است و هيچ كس ذكر خداوند نمي كند، جز آنكه ياد شما نمايد.



[ صفحه 172]



چرا كه شما واسطه بين خلق و خالق هستيد و براي هيچ كس مقدور نيست كه جز از طريق و راه شما، ذكر الهي گويد.