اگر از خير ذكري به ميان آيد، شما آغاز و ريشه و شاخه و مركز و جايگاه و پايانش هستيد.

ائمه معصومين عليهم السلام نسبت به «خير» داراي شش مقام هستند:



[ صفحه 183]



1 - اول هر خير ائمه طاهرينند. چرا كه خداوند از آنها آغاز كرده و اولين موجودات و اولين آفريدگان الهي، امامان هستند و چون وجود آنها، خير و بركت است، اولين خيرها آنها هستند.

2 - اصل و ريشه خير ايشان هستند. امامان معصوم عليهم السلام، مبدأ تمام بركت ها و خيرها مي باشند. به گونه اي كه اگر آنها نبودند، هيچ موجودي خلق نمي شد. پس هيچ خيري به وجود نمي آمد. بنابراين ريشه و بنيان تمام خيرها، امامانند.

3 - آنها فرع هاي خير و بركتند. چون خداوند وجود آنها را مايه خير و بركت براي مردم قرار داده، پس آنها فرع خير الهي هستند و يا اينكه وجود امام اصل است و اعمال و رفتار امام كه منشاء خيرهاست، فرع. پس خير، فرع وجود است.

4 - هر يك از امامان معصوم عليهم السلام معدن خير هستند. زيرا تمام اصول و فروع خير نزد آنها است و هر كس خيرخواه است، بايد آن را از آنان مطالبه نمايد.

5 - امامان معصوم عليهم السلام جايگاه و مأواي خير مي باشند. زيرا هيچ خيري يافت نمي گردد، مگر در نزد آنها و هيچ خيري صادر نمي گردد، مگر از آنها. البته بعضي نيز «مأويه» را عطف تفسير بر «معدنه» دانسته اند.

6 - ائمه طاهرين عليهم السلام پايان و منتهاي خير هستند. چون آنها خير را به پايان رسانده اند و هيچ گاه عمل ناقص از ايشان صادر نمي گردد. پس تمام خيرها به حد كمال، نزد ائمه است و آنها سبب ايجاد و بقاي خير هستند، پس منتهاي خيرند.



[ صفحه 184]



بعضي در تبيين فراز گفته اند: اول چيزي كه خداوند آفريد، نور ائمه معصومين عليهم السلام بود. پس آنها اول خير در آفرينش الهي بوده اند. سپس از آن نور، موجودات ديگر را آفريد. پس هر خيري كه در موجودات ديگر يافت شود، چون از نور ائمه آفريده شده است، آنها اصل، فرع، معدن و مأواي آن خير مي باشند. چه اين خيرها ظاهري باشد، چه باطني و معنوي. همچنين از نور ائمه اطهار عليهم السلام، بهشت و تمام نعمت هاي بهشتي آفريده شده است. پس آنها پايان و منتهاي خير كه بهشت است مي باشند.

بعضي ديگر اين فراز را اين گونه تفسير كرده اند: منظور از خير، تمام محسنات و خوبي هايي است كه وجود دارد. چه آنكه حسن و خوبي كلي باشد و چه جزئي و در وجود شخص خاصي وجود داشته باشد. پس به حسب كلي، هر چيزي كه شريف، محبوب و مطلوب باشد، از خوبي ها و خيرهاست. چه از امور دنيايي باشد (مانند علم)، چه از امور آخرتي (مانند نعمت هاي بهشت) و چه آنكه آن خيرهاي ظاهري باشد (مانند دين و اعمال صالح) و چه باطني باشد (مانند عصمت، ولايت و...).

ائمه معصومين عليهم السلام اول كساني هستند كه به صفات خير باطني متصف گرديده و در اين وادي گوي سبقت را از ديگران ربوده اند و آنچنان در صفات حميده باطني پيش رفته اند كه اصل و فرع خير و محسنات گشته و در اين وادي كامل ترين شده اند. به نحوي كه كس ديگري به اين درجه از كمال دست نيافته و نمي يابد. لذا معدن و مأواي تمام صفات حميده و محسنات نيكو



[ صفحه 185]



گرديده اند و آنها در نهايت آن صفات به سر مي برند و منتهاي تمام آن اوصاف اند.