و (سلام بر) راه خدا و نور خداوند و دليل روشن او. و رحمت خداوند و بركاتش (بر آنان باد).

«نور» عبارت است از روشنايي پراكنده اي كه در ديدن اشيا به انسان كمك مي كند و آن بر دو قسم است:

1 - نور دنيايي

2 - نور آخرتي

نور دنيايي نيز بر دو قسم است:

الف) نور باطني

ب) نور محسوس



[ صفحه 49]



نور دنيايي باطني، همان امور الهي هستند كه با چشم بصيرت مشاهده مي شوند. مانند نور عقل و نور قرآن. مائده / 15.

نور دنيايي محسوس، عبارت است از نورهايي كه در دنيا مشاهده مي شود. مانند نور ماه و خورشيد.

اما نور آخرتي همان نوري است كه در پيش روي مؤمنان حركت مي كند و آنان را به سوي بهشت راهنمايي مي نمايد تحريم / 8. و البته بايد از نور باطني دنيايي كسب شده باشد.

خداوند متعال نور باطني دنيا و آخرت است و ائمه معصومين عليهم السلام نور (يا مظهر) خداوند در دنيا و آخرت و نور خداوند در زمين و آسمان مي باشند.

بنابراين با وجود ائمه معصومين عليهم السلام كه نور خداوند هستند، مي توان راه خير و شر و عمل خير و شر را تشخيص داد. ايشان هستند كه جهان را به وسيله علم و هدايت خداوندي روشنايي داده و يا به وسيله نور وجود خود، شفاف گردانده اند و آنها هستند كه به وسيله ايمان واقعي، در قلوب مردم روشنايي و نور ايجاد مي نمايند.

آنها علاوه بر اينكه «نور خداوند» هستند، «از نور خدا» نيز مي باشند. چرا كه پيامبر صلي الله عليه وآله و حضرت علي عليه السلام از نور خدا خلق شده اند.

حضرت علي عليه السلام فرمودند: «من و پيامبر يك نور بوديم كه از نور خداوند خلق شديم». بحارالانوار، ج 26، ص 3.

زائر و زمزمه گر زيارت جامعه كبيره بر اين باور است كه ائمه



[ صفحه 50]



معصومين عليهم السلام، علاوه بر آنكه نور خدا هستند، خداوند متعال به سبب نور خود، آنها را برگزيده «انتجبكم لنوره» و نور خود را نزد آنها قرار داده «ونوره وبرهانه عندكم» و آنها را به صورت نور آفريده «خلقكم الله انوارا» و با آنكه از نظر ظاهري متعدد هستند، ولي نور و طينت آنها واحد و متحد است «ونوركم وطينتكم واحدة». آن نور واحد چنان عظمتي در دستگاه آفرينش يافته كه زمين و آسمان به واسطه درخشش آن روشن مي گردد «واشرقت الارض بنوركم» و نورشان در گفتارشان تأثير گذارده، كلام آنان را نيز نوراني نموده «كلامكم نور» و با همان گفتار كه عين نور است و وجودي كه تمام نور است، براي همه خوبان روشنايي گشته اند «وانتم نور الاخيار» تا آنها راه راست را از راه نادرست و انحرافي بشناسند «انتم الصراط الاقوم».

پس نورانيت ائمه معصومين عليهم السلام در تمام شئون و جلوه هاست.