پدر پيشواي دهم، حضرت محمد بن علي الجواد (ع) است كه در دوره قبل به تفصيل تاريخ زندگي اش را مورد بحث و تجزيه و تحليل قرار داديم. و مادرش بانوي گرانقدر و با فضيلتي به نام «سمانه ي مغربيه» است كه به «سيده ي ام الفضل» معروف بود. [1] محمد بن فرج مي گويد:

ابوجعفر محمد بن علي الجواد (ع) مرا خواست و فرمود: كارواني كه برده فروشي در ميان آن است و كنيزاني همراه خود دارد از راه مي رسد. سپس هفتاد دينار به من داد و امر كرد با آن،



[ صفحه 23]



كنيزي را با مشخصاتي كه داد از آن برده فروش بخرم.

من مأموريت را انجام دادم. اين كنيز كه «ام ولد» [2] بود همان مادر «ابوالحسن» عليه السلام است. [3] .

با راهيابي اين بانوي ارجمند بن بيت امامت و افتخار درك محضر امام جواد (ع)، تحت تعليم و تربيت مستقيم آن حضرت قرار گرفت و به مدارج عالي اخلاقي و كمالات نفساني نائل آمد و در پاكدامني، تقوا و بندگي خداگوي سبقت را از ديگر زنان عصر خود ربود. امام هادي (ع) در مقام تجليل از وي مي فرمايد:

مادرم عارف به حق من مي باشد و اهل بهشت است. شيطان سركش به او نزديك نمي شود و مكر زورگوي لجوج به وي نمي رسد و خداوند حافظ و نگهبان اوست و او در زمره ي مادران صديقين و صالحان قرار دارد. [4] .

امام هادي (ع) در اين سخنان گهربار، اوصافي را براي مادر خود برشمرده و ويژگيهايي را براي او بيان كرده كه در افراد غير معصوم كمتر پيدا مي شود و اين نشان دهنده مقام اين بزرگ بانو نزد پروردگار و رابطه ي والايي و معنوي او با مقام امامت و ولايت است.