يكي از ويژگيهاي دوران امامت امام هادي (ع) گسترش نهضتهاي علويان در مناطق مختلف كشور اسلامي است، و عامل آن بر سر كار آمدن حكومت نظاميان ترك و نيز خلفاي ستمگر و جنايت پيشه اي همچون متوكل بود.

شعار علويان در اين نهضتها «الرضا من آل محمد» بود. آنان با طرح اين شعار هر چند براي رهبري نهضت، فرد خاصي را معرفي نمي كردند، چون اين كار موجب حساس شدن دستگاه خلافت نسبت به او مي شد؛ ولي در عمل، نهضت خود را به سمت پذيرش رهبري شايسته ترين عنصر اين خاندان كه در آن عصر دروجود امام هادي (ع) خلاصه مي شد، جهت مي دادند.

اين دوره از تاريخ اسلام شاهد حدود بيست جنبش و نهضت از سوي علويان است كه از آن جمله مي توان از نهضت محمد بن قاسم، محمد بن صالح، يحيي بن عمر، حسن بن زيد، حسين بن محمد و اسماعيل بن يوسف نام برد.

اين مبارزان علوي در جاي جاي قلمرو اسلامي ازمرو و طالقان و طبرستان گرفته تا ري، همدان، كوفه، مدينه و مكه، عليه ستمگران عباسي پرچم قيام برافراشتند و مردم را به كتاب خدا و سنت پيامبر (ص) فراخواندند، و اين اساسي ترين وجه تمايز اين نهضتهاي حق طلبانه و آزاديخواهانه با آشوبها و شورشهايي بود كه از سوي غير علويان در نقاط مختلف رخ مي داد و جز هرج و مرج و ناامني و وارد آمدن خسارت جاني و مالي فراوان به مردم نتيجه اي نداشت.



[ صفحه 117]