از جمله محورهاي مهمي كه در راستاي هدف «تبيين و تثبيت موضع امامت» مورد توجه و اهتمام امام هادي (ع) بود، زيارت نياكان خود، به ويژه اميرمؤمنان (ع) و نيز اهميت ويژه قائل شدن براي «حائر مقدس حسيني (ع) به عنوان يكي از پايگاه هاي مهم امامت بود؛ مرقد امامي كه عليه جو و ستم پيشوايان كفر، قيام كرده و در اين راه به شهادت رسيده بود.

مسأله ي «زيارت» در فرهنگ شيعه از جايگاه معرفتي بلندي برخوردار است و اين موضوع در هيچ مكتبي و در ميان هيچ فرقه اي از فرقه هاي اسلامي به اندازه ي «تشيع» مورد تأكيد و سفارش قرار نگرفته است. و اين به خاطر محتواي عميق و آثار بسيار ارزنده اي است كه در ابعاد، اعتقادي، اخلاقي و تربيتي، سياسي و اجتماعي؛ به ويژه اثبات حقانيت و تداوم جبهه ي «امامت» و تقويت عنصر «ولايت» و نيز روحيه ي ستم ستيزي و «برائت» از دشمنان، بر آن مترتب است. اهتمام و تأكيد معصومين عليهم السلام بر حفظ و تقويت فرهنگ «زيارت» از يكسو، و سعي و تلاش دشمنان اهل بيت (ع) در طول تاريخ از زمامداران اموي وعباسي گرفته تا طاغوتهاي معاصر همچون پهلوي، صدام حسين، آل سعود و... براي محو آن، گواه روشن صحت اين ادعاست.

در درسهاي پيش به پاره اي از موضعگيريهاي كينه توزانه ي بعضي زمامداران معاصر امام هادي (ع) عليه «فرهنگ زيارت» اشاره كرديم. در اين درس، تلاشها و كوششهاي پيشواي دهم (ع) براي مقابله با اين توطئه ي دشمن را به اختصار مرور مي كنيم.

از امام هادي (ع) مجموعه اي از «زيارات» ارزشمند به يادگار مانده است كه بدان



[ صفحه 208]



وسيله پدران بزرگوارش را زيارت مي كرد و به پيروانش دستور مي داد كه امامان عليهم السلام را بدان كلمات زيارت كنند. اين زيارتها سرشار از معارف گوناگون اسلام و دلائل حقانيت امامان (ع) و شايستگي آنان براي منصب خلافت اسلامي است. در ذيل به برخي از اين زيارتها اشاره مي كنيم.