بازگشت

احاديث پيامبر اكرم به روايت امام هادي


امام هادي احاديثي چند را به نقل از اجداد خود از پيامبر روايت مي كند از جمله ي اين احاديث عبارتند از:

1 - مسعودي مي گويد: محمد بن فرج در محله معروف به «سراي غسان» واقع در شهر گرگان برايم نقل كرد: ابودعامه به من گفت: به عيادت امام هادي - كه بيمار بود و بر اثر همان بيماري در آن سال وفات كرد - رفتم، همين كه خواستم از حضور حضرت مرخص شوم ايشان فرمودند: اي ابودعامه حقت بر ما واجب گشت. دوست داري برايت حديثي بگويم كه خوشنود شوي؟.

گفتم: يابن رسول الله چقدر به احاديث شما نياز دارم!.

حضرت فرمود: پدرم محمد بن علي از پدرش علي بن موسي از پدرش موسي بن جعفر از پدرش جعفر بن محمد صادق از پدرش محمد باقر از پدرش امام سجاد از پدرش سيدالشهداء از پدر بزرگوارش اميرالمؤمنين برايم نقل كرد كه فرمود: پيامبر اكرم به من گفت: يا علي بنويس.

گفتم: يا رسول الله چه بنويسم؟.

فرمود: بنويس: «بسم الله الرحمن الرحيم «ايمان» آن است كه با دل آدمي عجين گردد و كردار و اعمال، مصدق آن باشد. اما «اسلام» آن است كه بر زبان جاري مي شود و شرعيت ازدواج حاصل مي گردد...».

ابودعامه مي گويد: گفتم: يابن رسول الله به خدا نمي دانم كدام يك بهتر است: متن حديث يا سند آن؟



[ صفحه 70]



امام هادي فرمود: اين [حديث در] صحيفه اي است به املاي پيامبر و خط علي بن ابي طالب كه نسل به نسل از پدرانمان به ميراث برده ايم... [1] .

اين حديث شريف به تفاوت ميان «ايمان» و «اسلام» پرداخته است و فرق آنها را چنين بيان مي كند: «ايمان» آن حالت نفساني است كه ضمير و قلب انسان را فرامي گيرد و با موجوديت آدمي مي آميزد و نتيجه طبيعي و بيان آن به وسيله اعمال صالحي است كه از انسان هاي مؤمن به خداوند سر مي زند و به منصه ظهور مي رسد. اما «اسلام» با اداي شهادتين به زبان حاصل مي گردد و خون، مال و ناموس گوينده ي آن محترم مي شود و ديگر آثار وضعي مترتب بر اداي شهادتين بر آن بار مي گردد و حليت زناشوئي از آثار آن است».

2 - حسن بن علي از امام هادي به نقل از پدران بزرگوارش نقل مي كند كه اميرالمؤمنين فرمود: شنيدم پيامبر اكرم مي گفت:

«در روز محشر منادي فرياد مي زند: يا رسول الله! خداوند پاداش اوليا و پيروان تو و اهل بيت بزرگوارت را كه براي خاندانت محنت ها كشيدند و با دشمنانت سر ستيز داشتند به تو واگذار نموده است هر طور مي خواهي آنان را جزا و پاداش بده و من خواهم گفت: پروردگارا آنان را در بهشت جاي ده و اين همان «مقام محمودي» است كه خداوند به من وعده داده است...» [2] .

اهل بيت - عليهم السلام - پرچم اسلام را با سرافرازي به اهتزاز درآوردند و با ستمگران و كجروان به نبرد برخاستند و در تمام حالات مدافع كرامت و حقوق انساني بودند و هرگز از حق گويي لب فرونبستند. دشمنان جنايتكار آنان نيز از پاي ننشستند و اجساد پاك اين خاندان مطهر را آماج ضربات شمشير و نيزه ساختند و در به شهادت رساندن آن بر يكديگر سبقت جستند. خداوند پاداش



[ صفحه 71]



اين خاندان و دوستداران آنان را «بهشت» قرار داد تا در آن هر گونه بخواهند تصرف كنند. اميد آن كه خداي متعال ما را نيز از زمره ي محبان خاندان نبوت قرار دهد.

3 - امام هادي - عليه السلام - به سند خود از اجداد و پدران گرامي خويش نقل مي كند كه پيامبر اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود:

«خداوند را به سبب نعمت هايي كه به شما ارزاني داشته است دوست بداريد، مرا نيز به خاطر دوستي خداوند دوست بداريد و اهل بيت مرا هم دوست داشته باشيد...» [3] .

پيامبر بزرگوار دستور مي دهد خداوند را دوست بداريم زيرا او سرچشمه هر نيكي و بخشش است و هستي انسان از او است همچنان كه دستور مي دهد تا حضرتش و اهل بيت گراميش را دوست داشته باشيم زيرا در حقيقت دوستي آنان دوستي خدا را به دنبال دارد.

4 - امام هادي - عليه السلام - به سند خود از پدران خويش نقل مي كند كه پيامبر اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود:

«روز قيامت من شفاعت چند گروه را به گردن مي گيرم: الف - دوستداران و متمسكان به اهل بيت من. ب - مدافعان از اهل بيتم در برابر دشمني ها. ج - هر كسي حوايج اهل بيت مرا برآورده سازد. ه - هر كس مشكلات آنان را برطرف كند...» [4] .

پيامبر بزرگ اسلام بر لزوم دوستي اهل بيت عصمت و طهارت تأكيد مي ورزيدند و مهر به آنان را بر هر مسلماني واجب مي دانست زيرا پيروي از آنان امت اسلامي را از هر گونه اختلاف، دوگانگي، تفرقه، و انحراف بازمي دارد. و ضمانتي است براي سلامت دين و دنياي مسلمانان در تمام ادوار تاريخ.

5 - امام هادي - عليه السلام - به سند خود از پدران گرامي خويش نقل



[ صفحه 72]



مي كند كه پيامبر اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود:

«خداوند متعال مي گويد: «اي آدميزاد! با من به انصاف رفتار نمي كني، من با نعمت هايم به تو محبت مي كنم و تو با ناسپاسي و گنهكاري با من كينه ورزي مي كني، نيكويي و خير من به سوي تو سرازير است و شر و بدي تو به طرف من بالا مي آيد. فرشته اي بزرگوار در هر شب و روز همچنان اعمال قبيح تو را ثبت كرده برايم مي آورد، اي آدميزاد! اگر اوصاف خودت را از ديگري مي شنيدي و نمي دانستي كه اين اوصاف متعلق به كيست به سرعت كينه شخص موصوف را در دل مي گرفتي...» [5] .

اين حديث شريف انسان را به نيكوكاري و دوري از اعمال مبغوض نزد خداوند دعوت مي كند و تفسير آيه شريفه «اليه يصعد الكلم الطيب و العمل الصالح» [6] مي باشد. خداوند متعال بندگان را طبق اعمالي كه در دنيا انجام داده اند پاداش مي دهد.

6 - امام هادي - عليه السلام - به سند خود از پدران گرامي خويش نقل مي كند كه پيامبر اكرم - صلي الله عليه و آله - فرمود:

«دخترم «فاطمه» ناميده شده است زيرا خداوند تبارك و تعالي او و دوستدارانش را از جهنم دور كرده است و ميان آنان و دوزخ فاصله انداخته است...». [7] .

اخبار متواتري از پيامبر اكرم در فضيلت بانوي زنان دو عالم و پاره ي تن رسول الله فاطمه زهرا - سلام الله عليها - به دست ما رسيده است، از جمله اين احاديث، حديث شريف فوق است كه با صراحت اعلام مي دارد: خداوند فاطمه زهرا و دوستداران او را از آتش دوزخ بركنار داشته است.

7 - امام هادي - عليه السلام - به سند خود از پدران خويش از جد بزرگوارش



[ صفحه 73]



امام محمد باقر، از جابر بن عبدالله انصاري نقل كرده است كه مي گفت:

«در كنار پيامبر اكرم بودم، علي - عليه السلام - نيز در سمت ديگر حضرت قرار داشت كه ديديم عمر بن الخطاب در حالي كه مردي را محكم گرفته بود نزد رسول الله آمد، حضرت فرمود: اين مرد چه كرده است؟ عمر گفت: يا رسول الله! اين مرد از شما نقل مي كند كه گفته ايد: هر كس بگويد: لا الله الا الله، محمد رسول الله وارد بهشت خواهد شد و اين مطلب را اگر مردم بشنوند در انجام اعمال نيك و واجبات كوتاهي خواهند كرد آيا شما چنين گفته ايد؟ پيامبر اكرم - صلي الله عليه و آله - پاسخ داد: آري، به شرط اين كه به دوستي و امامت اين شخص معترف و پايبند باشند و به امام علي اميرالمؤمنين اشاره كرد» [8] .

شكي در اين نيست كه تمسك به ولايت اميرالمؤمنين و اعتراف به منزلت والا و مرتبه بلند امام موجب رهايي از آتش دوزخ است و اخبار بدين مطلب تصريح كرده اند.

8 - امام هادي - عليه السلام - به سند خود از پدران گراميش نقل مي كند كه: اميرالمؤمنين از پيامبر اكرم اين حديث را نقل مي كرد:

«يا علي هنگامي كه خداوند آدم را آفريد من و تو را از نور خويش خلق كرد و در صلب او قرار داد. اين نور، نسل به نسل منتقل شد تا آن كه در صلب عبدالمطلب قرار گرفت، سپس نور من در صلب عبدالله و نور تو در صلب ابوطالب مستقر گشت، نبوت جز براي من و وصايت جز براي تو روا نيست و هر كس وصايت تو را منكر گردد نوبت مرا انكار كرده است و هر كس نبوت مرا منكر شود خداوند او را به رو در آتش دوزخ خواهند افكند...» [9] .

خداوند متعال پيامبر عظيم الشأن محمد و جانشين او، علي را از يك نور آفريد و آنان پرتوافكن زندگي فكري و اجتماعي گشتند و زمين را از پليدي هاي



[ صفحه 74]



بت پرسني و خرافات جاهلي پاك كردند و مردم را از قيود بندگي رهايي بخشيدند. اين دو بزرگوار يك نور و يك روح هستند در دو كالبد، و هر كس ولايت و وصايت علي را انكار كند در حقيقت نبوت پيامبر اكرم را منكر شده است و در آخرت نصيبي نداشته از زمره زيانكاران خواهد بود.

6 - امام هادي - عليه السلام - به سند خود از پدران خويش نقل مي كند كه پيامبر اكرم - صلي الله عليه و آله - به اميرالمؤمنين گفت:

«يا علي محبك محبي، و مبغضك مبغضي؛ [10] اي علي دوستدار تو دوستدار من است و دشمن تو دشمن من است...».

اخبار متعددي داريم كه تصريح مي كند: هر كس امام اميرالمؤمنين را دوست داشته باشد پيامبر را دوست داشته است و هر كس بغض امام را در دل داشته باشد به رسول الله بغض ورزيده است. عمده ي اين اخبار از پيامبر اكرم روايت شده است زيرا علي در حقيقت با پيامبر از يك نور است و در مدينه علم حضرت محسوب مي گردد و پدر سبطين پيامبر؛ امام حسن وا مام حسين و مدافع حضرت در تمام مواقف دشوار و تنگناها بود.

10 - امام علي هادي - عليه السلام - به سند خود از پدران خويش از جد خود اميرالمؤمنين نقل مي كند كه حضرت رسول الله مي فرمود: «هر كس كه خوشنود مي گردد كه خداوند را در روز حشر با ايمني كامل ملاقات كند و از هراس بزرگ و روز واپسين نگران نباشد، بايد تو را يا علي و فرزندانت، حسن، حسين، علي بن الحسين، محمد بن علي، جعفر بن محمد، موسي بن جعفر، علي بن موسي، محمد بن علي، علي بن محمد، حسن بن علي و مهدي، خاتم آنان را دوست بدارد.

يا علي! در آخرالزمان قومي پديدار خواهند شد كه تو و فرزندانت را دوست خواهند داشت و شما را بر پدران، و مادران، خواهران و خويشان خود مقدم



[ صفحه 75]



خواهند داشت. يا علي! مردمان آن زمان، اين قوم دوستدار شما را دشمن خواهند داشت در صورتي كه اگر دوستشان داشته باشند برايشان بهتر خواهد بود بهترين درودهاي خداوند بر اين قوم باد، اينان روز قيامت زير پرچم «حمد» خواهند بود و به پاداش اعمال دنيايشان گناهان آنان بخشوده خواهد شد و به درجات بالا خواهند رسيد...» [11] .

اين روايت به روشني منزلت رفيع دوستداران اميرالمؤمنين را نزد خداوند نشان مي دهد و نتيجه اين دوستي را ايمني در روز هراس بزرگ بيان مي دارد. خداوند در آن روز مواليان ائمه را به بهترين وجه پاداش نيك مي دهد و به درجه اولياي خود مي رساند.

اين روايت همچنين به صراحت امامت ائمه اثني عشر را بر امت، پس از پيامبر بيان مي كند و آنان را مشعلداران هدايت و راهنمايان مردم به سوي نور معرفي مي كند.

11 - امام هادي - عليه السلام - مي فرمايد: پيامبر اكرم - صلي الله عليه و آله - گفت:

«مردم دو گروهند: مردي كه راحت كرد و مردي كه راحت شد؛ اما آن كه راحت شد «مؤمن» است كه از رنج دنيا راحت گشت و به سوي رحمت خدا و پاداش كريمانه اش پرواز كرد. و اما آن كه راحت كرد «فاجر و بدكار» است كه با مرگ خود، مردم، درختان و چهارپايان را از شر خود راحت كرد و به سوي كردار خود و نتايج آن از اين جهان رفت...» [12] .

اين حديث به ستايش از مؤمن و منزلت وي پرداخته است هنگامي كه مؤمن از دنيا به سراي باقي مي شتابد از رنج، اندوه و سختي آن راحت مي شود و در پيشگاه خدايي كريم قرار مي گيرد كه پاداش او را دوبرابر مي دهد و بر حسنات و درجات وي مي افزايد. اين حديث همچنين فاجر را تحقير كرده و



[ صفحه 76]



مي گويد مرگ او آسايش مردم را از شر و درازدستي ها در پي خواهد داشت حتي مرگ فاجر را موجب راحتي درخت و چهارپايان مي داند زيرا او سرچشمه شر است براي آنان. و پس از مرگ، بدكار بايد مكافات عملكرد دنياي خود را ببيند.

اين احاديث بعضي از رواياتي بود كه امام هادي از جد گرامي خويش رسول اكرم نقل كرده است كه بخش عمده ي آن مربوط به فضيلت اين خاندان معصوم و منزه از هر گونه رجس و پليدي مي باشد.


پاورقي

[1] مروج الذهب، ج 4، ص 114.

[2] بحارالانوار، جزء سوم. مقام محمود اشاره به آيه 79 سوره ي اسراء است كه مي فرمايد: «و من الليل فتهجد به نافلة لك عسي ان يبعثك ربك مقاما محمودا».

[3] امالي شيخ طوسي.

[4] همان مدرك.

[5] همان مدرك.

[6] سوره ي فاطر، آيه 10.

[7] بحارالانوار، جزء دهم.

[8] بحارالانوار،: جزء هشتم.

[9] بحارالانوار، جزء نهم.

[10] همان مدرك.

[11] همان مدرك.

[12] امالي طوسي.