بازگشت

تاريخ ولادت و حسب و نسب


بسم الله الرحمن الرحيم



هو النقي لم يزل نقيا

و كان عند ربه مرضيا (غروي اصفهاني)



در تاريخ ولادت امام علي النقي عليه السلام نيز مانند بعضي ديگر از ائمه اطهار عليهم السلام ميان مورخين اختلاف نظر وجود دارد برخي از تاريخ نويسان ولادت آن حضرت را در ماه رجب و بعضي در ماه ذيحجه و همچنين بعضي در سال 212 و برخي در سال 214 هجري نوشته اند و ذيلا به نقل پاره اي از اقوال آنان اشاره مي گردد.

شيخ مفيد و طبرسي و ابن شهرآشوب و فتال نيشابوري مي نويسند كه ولادت با سعادت امام هادي عليه السلام در نيمه ذيحجه سال 212 هجري در قريه صريا (در حوالي مدينه طيبه) اتفاق افتاده است. [1] .

محمد بن طلحه شافعي و ابن جوزي و مسعودي و ابن صباغ و شبلنجي و بعضي ديگر ولادت آن حضرت را در ماه رجب سنه 214 نوشته اند. [2] .

شمس الدين محمد بن طولون در كتاب خود (ائمة الاثنا عشر) مي نويسد



[ صفحه 8]



ولادت آن حضرت در روز 13 رجب اتفاق افتاده و گفته شده است كه در روز عرفه سال 214 و يا 213 هجري بوده است. [3] .

علامه مجلسي مي نويسد اشهر آن است كه سال ولادت آن حضرت 212 هجري بوده و جمعي كثير سال 214 نيز گفته اند و ماه ولادت هم مشهور 15 ذيحجه است و به روايت ديگري كه شيخ در مصباح نقل كرده 27 ذيحجه و به روايت ابن عياش در دوم يا پنجم رجب و به روايت علي ابن ابراهيم قمي 13 ماه رجب واقع شده است. [4] .

ولي آنچه در ميان اماميه مشهور است همچنانكه مجلسي فرموده ولادت امام هادي عليه السلام در نيمه ذيحجه سال 212 بوده است.

اما از نظر شرافت حسب و نسب نيازي به توضيح نيست زيرا آن حضرت مانند آباء و اجداد گراميش داراي شرافت و اصالت ذاتي بوده و شاخه اي از شجره طيبه نبوت است، پدرش امام جواد عليه السلام خارج از حد توصيف بوده و شرح حال وي در كتاب جداگانه اي به طبع رسيده است. [5] .

مادرش ام ولدي به نام سمانه مغربيه بانوئي پاكدامن و با تقوي و با فضيلت بوده است.

مسعودي از محمد بن فرج روايت مي كند كه گفت امام جواد عليه السلام روزي مرا خواست و فرمود قافله اي آمده كه در ميان آنها يك برده فروش است و آنگاه يك كيسه پول كه شصت دينار داخل آن بود، به من داد و مشخصات كنيزي را به من گفت كه او از آن برده فروش خريداري كنم.

من نزد برده فروش رفتم و آن كنيز را به قيمتي كه برده فروش گفت خريدم و بهاي او همان مبلغي بود كه امام جواد عليه السلام به من داده بود. همچنين



[ صفحه 9]



مسعودي از علي بن مهزيار روايت مي كند كه امام هادي فرمود: مادرم به حق من عارفه است و او اهل بهشت است و شيطان به او راه ندارد و مكر و حيله ستمكار كينه جو به او نرسد و او به چشم (مدرت) خداوند كه هرگز به خواب نرود محفوظ است و از رفتار مادران صديقين و صالحين تخلف نكند. امي عارفة بحقي و هي من اهل الجنة ما يقربها شيطان مريد و لا ينالها كيد جبار عنيد و هي مكلوئة بعين الله التي لا تنام و لا تتخلف عن امهات الصديقين و الصالحين. [6] .

نام مبارك آن حضرت علي و كنيه اش ابوالحسن (ثالث) و القابش ناصح و فتاح و مرتضي و متوكل [7] و نجيب و امين و مشهورتر از همه نقي و هادي است و شيخ صدوق در معاني الاخبار گويد به علت اينكه محل سكونت آن حضرت و فرزندش امام يازدهم در سامرا عسكر مي گفتند. (چون آن محل را معتصم بنا نمود و لشكر خود را بدانجا منتقل نمود) لذا اين دو امام را عسكري گويند. ان المحلة التي كان يسكنها الامامان علي بن محمد و الحسن بن علي عليهماالسلام بسر من راي كانت تسمي عسكرا فلذلك قيل لكل واحد منهما العسكري. [8] .

نقش خاتمش حفظ العهود من اخلاق المعبود.

و به روايتي: الله ربي و هو عصمتي من خلقه به روايت ديگر من عصي هواه بلغ مناه. [9] و از اين روايات چنين برمي آيد كه آن حضرت انگشترهاي متعدد داشته است.



[ صفحه 10]




پاورقي

[1] ارشاد مفيد - اعلام الوري - مناقب ابن شهرآشوب جلد 2 ص 442 - روضة الواعظين جلد 1 ص 246.

[2] مطالب السئول ص 88 - تذكرة الخواص ص 203 - اثبات الوصيه - فصول المهمه - نورالابصار ص 181.

[3] الائمة الاثني عشر ص 108.

[4] جلاء العيون ص 568.

[5] به كتاب حضرت جواد الائمه تأليف نگارنده مراجعه شود.

[6] اثبات الوصيه.

[7] چون لقب جعفر بن معتصم خليفه عباسي هم متوكل بود لذا امام دستور فرموده بود كه آن جناب را به لقب متوكل نخوانند.

[8] بحارالانوار جلد 50 ص 113.

[9] اعيان الشيعة جلد - 4 - ق 2 ص 173.