بازگشت

ورود امام به سامراء


طبق دستور «متوكل» روز ورود به سامرّاء به بهانه اينكه هنوز محل اقامت امام آماده نيست! حضرت را در محل پستي كه به «خان الصعاليك» (كاروانسراي گدايان و مستمندان) معروف بود، وارد كردند و حضرت آن روز را در آنجا به سر برد. البته هدف از اين كار تحقير موذيانه و ديپلمات مآبانه حضرت بود!

[1] .

روز بعد، منزلي براي سكونت امام معيّن كردند كه در آنجا استقرار يافت

[2] .

امام در اين شهر ظاهراً آزاد بود ولي در حقيقت همانند يك زنداني به سر مي برد، زيرا موقعيت محل طوري بود كه امام همواره تحت نظر بود و رفت و آمدها و ملاقاتهاي حضرت توسط مأموران خليفه كنترل مي گرديد.

«يزداد» ، طبيب مسيحي و شاگرد «بختيشوع» ، با اشاره به انتقال اجباري امام به سامرّاء مي گفت: اگر شخصي علم غيب مي داند، تنها اوست. او را به اينجا آورده اند تا از گرايش مردم به سوي او جلوگيري كنند، زيرا با وجود وي حكومت خود را در خطر مي بينند [3] .

ترس و وحشت متوكل از نفوذ معنوي امام در ميان مردم را مي توان از انتخاب محل سكونت حضرت فهميد.

باري متوكل با همه اين مراقبتها باز هم وجود حضرت را براي حكومت خود خطري جدي مي دانست و مي ترسيد ياران و پيروان امام مخفيانه با او تماس گرفته براي قيام و شورش نقشه اي طرح كنند و براي زمينه سازي جهت اين كار، پول و سلاح جمع آوري كرده افرادي را آموزش دهند.

اطرافيان خليفه هم گاهي او را از احتمال شورش امام و يارانش بر حذر مي داشتند. لذا متوكل هر چند وقت يك بار دستور مي داد خانه امام به دقت مورد بازرسي قرار گيرد، و با آنكه مأموران هر بار با دست خالي بر مي گشتند، اما او باز نگران بود و احساس خطر مي كرد. به يك نمونه از اين موارد اشاره مي كنيم:


پاورقي

[1] چنانكه اين معنا از چشم افراد آگاهي مانند «صالح بن سعيد» پوشيده نبود. وي مي گويد: روز ورود امام به سامرّاء، به حضرت عرض كردم: اينها پيوسته براي خاموش ساختن نور شما تلاش مي كنند، و براي همين شما را در اين كاروانسراي پست و محقر فرود آورده اند!... (شيخ مفيد، الارشاد، ص 334 - علي بن عيسي الاربلي، كشف الغمّة، ج 3، ص 173) .

[2] شيخ مفيد، الارشاد، قم، مكتبة بصيرتي، ص 334.

[3] مجلسي، همان كتاب، ج 50، ص 161.