بازگشت

شاگردان مكتب امام هادي


گرچه - به تفصيلي كه گفتيم - عصر زندگي امام هادي عصر اختناق و استبداد بود امام، براي فعاليت فرهنگي در سطح گسترده آزادي عمل نداشت و از اين نظر فضاي جامعه با عصر امام باقر - عليه السلام - بويژه عصر امام صادق - عليه السلام - تفاوت فراوان داشت؛ اما آن حضرت در همان شرائط نامساعد، علاوه بر فعاليتهاي فرهنگي از طريق مناظرات، مكاتبات، پاسخگويي به سؤالها و شبهات، و تبيين بينش درست در برابر مكاتب كلامي منحرف، راويان و محدثان و بزرگاني از شيعه را تربيت كرد و علوم و معارف اسلامي را به آنان آموزش داد و آنان اين ميراث بزرگ فرهنگي را به نسلهاي بعدي منتقل كردند.

شيخ طوسي، دانشمند نامدار اسلام، تعداد شاگردان آن حضرت در زمينه هاي مختلف علوم اسلامي را 185 نفر مي داند [1] .

در ميان اين گروه، چهره هاي درخشان علمي و معنوي و شخصيتهاي برجسته اي مانند: فضل بن شاذان، حسين بن سعيد اهوازي، ايوب بن نوح، ابوعلي (حسن بن راشد) حسن بن علي ناصر كبير، عبدالعظيم حسني (مدفون در شهر ري) و عثمان بن سعيد اهوازي به چشم مي خورند كه برخي از آنان داراي آثار و تأليفات ارزشمند در زمينه هاي مختلف علوم اسلامي هستند و آثار و خدمات علمي و فرهنگي آنان در كتابهاي رجال بيان شده است.


پاورقي

[1] رجال طوسي، الطبعة الأولي، نجف، المطبعة الحيدرية، 1381 ه. ق، ص 409 - 429 البته چند تن مانند فارس بن حاتم و علي بن حسكه را كه دچار لغزش و انحراف شدند و حضرت آنان را طرد كرد، بايد از اين تعداد استثنا كرد. براي آگاهي بيشتر پيرامون شاگردان امام هادي - عليه السلام - رجوع شود به:

حياة الامام الهادي، شريف القرشي، باقر، الطبعة الأولي، بيروت، دارالأضوا، 1408 ه. ق، ص 170 - 230.