امام عاشر و بدر باهر ابوالحسن الثالث مولانا الهادي كه اسم مباركش علي است و لقب مشهور آن حضرت (هادي) است.

هادي از اسماء الله است زيرا خدا هادي خلق است و هدايت حق تعالي و مبدء اعلي خلق خود را دو قسم است يكي عبارت است از هدايت تكوينيه و ديگري عبارت است از هدايت تشريعيه، اما هدايت تكوينيه حق شامل است كليه مخلوقات و موجودات را و عبارت است از رهنمائي مجموعه خلايق اعم از مبدعات و منشآت و مخترعات و مكونات علي الاطلاق كما اشار اليه نص الكتاب الالهي: اعطي كل شي ء خلقه ثم هدي (آيه 50 سوره طه).

و اما هدايت تشريعيه مربوط به انسان است چنانكه قرآن تصريح به آن نموده است لقوله تعالي: انا خلقنا الانسان من نطفة امشاج نبتليه فجعلناه سميعا بصيرا انا هديناه السبيل اما شاكرا و اما كفورا (آيه 2 و 3 سوره ي انسان).

ذات اقدس حقتعالي و مبدء اعلي فرموده ما كه خالق كل اشياء هستيم انسان را از نطفه ي مختلط خلق كرديم و او را داراي قواي ادراكي گردانيديم ما به حقيقت راه حق و باطل را به او نشان داديم و در نظام تشريع وسيله سفراء خود كه انبياء و رسل هستند نيز اتمام حجت نموديم با اين هدايت تشريعيه،



[ صفحه 379]



انسان مي خواهد به حسن اختيار خود راه هدايت پذيرد و شاكر اين نعمت باشد يا خواهد به سوء اختيار خود كفران نعمت كند سعادتش و شقاوتش در اختيار خودش مي باشد پس هر كس طالب راه سعادت است بايست از طريق و سبيل هدايت اين راه را طي نمايد تا به مقصد خود نائل و به هدف خود واصل آيد و اين وصول فقط از پيمودن صراط مستقيم براي انسان راه رو حاصل شود نه از طرق و سبل ديگر چه آنها انسان را از مقصد و هدف منحرف و از صراط مستقيم كه راه راست هدايت است دور مي سازد و موجب گمراهي و ضلالت آدمي مي گردد.

صراط مستقيم منحصرا صراط الله است لقوله تعالي: و ان هذا صراطي مستقيما فاتبعوه و لا تتبعوا النسبل فتفرق بكم عن سبيله (آيه ي 153 سوره ي انعام).

هادي و رهنما به سوي صراط مستقيم كه صراط الله است حضرت خاتم انبياء محمد مصطفي (ص) است و به همين جهت است كه خدا خطاب به آن حضرت فرموده: و انك لتهدي الي صراط مستقيم (آيه ي 52 سوره ي شوري).

و ما امت اسلاميه پيروان قرآن و خاتم پيغمبران بايد بسيار سپاسگزار و شاكر باشيم كه خداي منان رهبر ما را به صراط مستقيم خود در تمام شئون كماليه از ايمانيه و اعتقاديه از اخلاقيه و افعاليه در نظام تشريع حضرت ختمي مرتبت محمد و عترت طاهره ي آن حضرت قرار داده است و اين مايه افتخار و مباهات ماست.



صد شكر كه ايزدمان بنواخت بفضل خويش

تا رهبر ما فرمود احمد شه بطحا را



گفتيم هادي از اسماء الوهي است هادي مطلق ذات اقدس خداي يكتا است و مظهر اسم هادي حضرت خاتم انبياء است و بعد از حضرت ختمي مرتبت محمد (ص) اوصياء و خلفاي آن حضرت به وراثت شئون ولايت از آن حضرت همه هداة مهديين و همه رهنماي خلق به صراط مستقيم مي باشند.



[ صفحه 380]



حال نظر به اينكه اين اشراق محور شئون كماليه دهمين نير برج ولايت حضرت امام هادي عليه السلام باختصار بيان مي شود لازم است تكيه كلام ما بنام اين امام كه (هادي) است باشد و از نام مبارك اين حضرت مدد بگيريم لذا مي گوئيم همانطوري كه هادي نام آن بزرگوار است و از القاب مشهور اوست در واقع آن حضرت مظهر اسم هادي است كه از اسماء الهي است پس اين امام همام عليه السلام به عنوان مظهريت اسم خدا كه هادي است و خداي متعال هدايت كننده خلق است هم در نظام تكوين و هم در نظام تشريع مظهر او نيز هادي است تكوينا و تشريعا اما تكوينا از نظر اينكه واسطه فيض الهي است نسبت به خلق خدا و اما تشريعا چون از حيث مقام ولايتي كه دارد امام و پيشوا و هادي ما است در نظام تشريع و لنعم ما قال العلامة الرباني الشيخ محمد حسين الغروي الاصفهاني المشتهر بالكمپاني قدس سره:



لقد تجلي مبدء الايجاد

في غاية الوجود باسم الهادي



احسن خلق كل شي فهدي

و باسمه الهادي اهتدي من اهتدي



الي ان قال في وصف الولي الهادي



و هو له ولاية الهداية

في منتهي مراتب الولاية



و هو يمثل النبي الهادي

في بث روح العلم و الارشاد



فانه لكل قوم هاد

كجده المنذر للعباد



بل سره الخفي في هدايته

موصل كل ممكن لغايته





[ صفحه 381]





فهو له في مسند التمكين

هداية التشريع و التكوين