روزي متوكل دچار مسموميت شد، پس نذر كرد كه اگر چنانچه بهبودي يابد «مال كثيري» در راه خدا صدقه دهد؛ اتفاقاً پس از چند روز عافيت يافت و حالش به بهبودي گرويد، بنابراين خواست تا به نذر خود عمل كند ولي ندانست كه «مال كثير» چه مقدار است، پس فقها و دانشمندان را جمع كرد و مشكل را با آنها در ميان گذاشت، لكن فقها در حد و اندازه ي «مال كثير» با هم اختلاف كردند، برخي گفتند: «اگر هزار درهم صدقه دهي نذرت را ادا كرده اي.» ولي برخي ديگر گفتند: «مال كثير معادل ده هزار درهم است.» و برخي گفتند: «صدهزار درهم بايد بدهي.» و خلاصه امر بر آنها مشتبه شد و در آخر به نتيجه اي نرسيدند.

يكي از وزراي متوكل (كه گويا شيعه بوده) گفت:

«يا اميرالمؤمنين، اگر من جواب صحيح را براي تو بياورم چه جايزه اي به من مي دهي؟»

متوكل گفت: «اگر پاسخ صحيح دهي، ده هزار درهم پاداش خواهي گرفت ولي بدان كه اگر جوابت غلط باشد، سرت را از



[ صفحه 43]



دست خواهي داد.»

پس وزير خدمت امام هادي (عليه السلام) مشرف گشت و سؤال را مطرح كرد.

حضرت فرمود: «به متوكل بگو اگر هشتاد و سه درهم صدقه دهي به نذرت عمل كرده اي.»

وزير پاسخ را به متوكل رساند. متوكل: «پرسيد اين پاسخ از خودت نيست، بگو از چه كسي پرسيده اي؟»

وزير جريان را نقل كرد. متوكل پرسيد: «برو و از حضرت سؤال كن دليل شما بر اين مدعا چيست؟»

پس وزير علت را جويا شد، حضرت فرمودند: «به دليل اين آيه ي شريفه:

«ولقد نصركم الله في مواطن كثيرة.» [1] .

«اي پيامبر! ما تو را در جنگ هاي بسياري ياري كرديم.»

و همه خاندان ما روايت كرده اند كه جنگ هاي پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) هشتاد و سه جنگ بود، پس چون «مواطن كثيرة» مساوي با هشتاد و سه است، مال كثير نيز معادل هشتاد و سه درهم خواهد بود.»

متوكل پاسخ حضرت را پسنديد و هشتاد و سه درهم صدقه داد. [2] .



[ صفحه 44]