زيارت جامعه ي كبيره، معروفترين اثر ماندگار حضرت هادي (عليه السلام) مي باشد كه در آن، امامان معصوم (عليهم السلام) به عالي ترين مضامين و اوصاف، با بلاغتي بي نظير ستوده شده اند.

امام (عليه السلام) در اين زيارت، يك دوره ي فشرده و منحصر به فرد از امام شناسي را در آن دوران خفقان و استبداد براي هميشه ي تاريخ به معرض نمايش گذاشته است. [1] .

فرازهايي از اين زيارت زيبا چنين است:

«... خلقكم الله انوارا فجعلكم بعرشه محدقين حتي من علينا بكم فجعلكم في بيوت اذن الله ان ترفع و يذكر فيها اسمه و جعل صلواتنا عليكم،



[ صفحه 59]



و ما خصنا به من ولايتكم طيباً لخلقنا و طهارة لانفسنا و تزكيةً لنا و كفارةً لذنوبنا...

... كلامكم نور و امركم رشد و وصيتكم التقوي و فعلكم الخير و عادتكم الاحسان و سجيتكم الكرم و شأنكم الحق و الصدق و الرفق، و قولكم حكم و حتم و رأيكم علم و حلم و حزم، ان ذكر الخير كنتم اوله و اصله و فرعه و معدنه و مأويه و منتهاه، بابي انتم و امي و نفسي كيف اصف حسن ثنائكم و احصي جميل بلائكم و بكم اخرجنا الله من الذل و فرج عنا غمرات الكروب و انقذنا من شفاجرف الهلكات و من النار بابي انتم و امي و نفسي.

... بموالاتكم علمنا الله معالم ديننا و اصلح ما كان فسد من دنيانا و بموالاتكم تمت الكلمة و عظمت النعمة و ائتلفت الفرقة.» [2] .

«... خداوند (پيش از همه)، ارواح شما (اهلبيت) را آفريد و محيط به عرش خود گردانيد تا اين زمان كه به نعمت وجود شما بر ما منت نهاد. سپس شما را خانداني قرار داد كه امر به رفعتش نموده و به ذكر نام خويش در آن فرمان داده و درود و صلوات بر شما لازم گردانيد،

و آنچه را كه مخصوص ما كرد از نعمت ولايت شما براي



[ صفحه 60]



نيكويي فطرت و خلقت و پاكي نفوس ما بود و براي تزكيه و پاكيزگي روح ما از علائق دنيوي و نيز تا كفاره ي گناهان ما باشد.

... سخن شما (اهلبيت) نوربخش دلها و امر و فرمان شما هدايت و ارشاد مردمان است، و سفارش شما همواره به تقوي است و كار شما نيكو و عادت شما نيكو و احسان فطرت شما، كرم و بخشش، شأن ذاتي شماست و حق و صدق و مهرباني در خور شما و قول و دستور شما حتمي و لازم الاجراست و انديشه ي شما علم و دانش و بردباري و مآل انديش است.

اگر ذكري از خير و نيكويي شود، اول مقام را شما داريد و اصل و فرع و معدن و محل و آغاز و پايان هر خير و نيكويي شمائيد.

پدرم و مادرم و جانم نثار قدوم شما باد، چگونه مدح و ثناي شما را مي توان وصف كرد و شؤونات رفيع و جميلتان را مي توان شمار كرد.

... بواسطه ي ولايت و پيشوايي شما، خداوند معالم و حقايق دين را بما آموخت و هر آنچه از دنياي ما فاسد و پريشان بود اصلاح فرمود (و ما را از فقر و ذلت و جهالت به علم و عزت و دولت رسانيد) و بواسطه ولايت شما كلمه ي (توحيد و معارف الهي) به حد كمال رسيد و نعمت بزرگ دين (و دنيا و آخرت) به ما عطا شد و پراكندگي هاي امت به الفت و اتحاد مبدل شد.»



[ صفحه 62]