در زيارت غدير از آيه ي ولايت ياد شده است كه مي فرمايد:

(انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلاة ويؤتون الزكاة و هم راكعون و من يتول الله و رسوله والذين آمنوا فان حزب الله هم الغالبون.)

سرپرست و ولي شما تنها خدا است و پيامبر او و آنها كه ايمان آورده اند، همانها كه نماز برپا مي دارند، و در حال ركوع زكات مي دهند؛ و كساني كه ولايت خدا و پيامبرش و افراد با ايمان را بپذيرند، پيروزند، زيرا حزب و جمعيت خدا پيروز است.

مفسران اهل سنت و شيعه در شأن نزول اين آيه به نقل از ابوذر چنين مي نويسند: ابوذر گفت: من به دو چشم خويش ديدم و به دو گوش خود شنيدم و چنانچه خلاف آن را نقل كنم، نابينا وناشنوا گردم.

كه پيامبر (ص) فرمود:

علي قائد البرره و قاتل الكفره و منصور من نصره و مخذول من خذله؛

علي پيشواي نيكان و قاتل كافران است. هر كس او را ياري كند، از ناحيه ي خداوند ياري مي شود و هر كس او را تنها بگذارد، خدا او را خوار مي سازد.

بدانيد من روزي نماز ظهر را با پيامبر (ص) خواندم. فقيري كمك خواست؛ اما كسي چيزي به او نداد. در اين حال سائل دستهاي خويش را به آسمان بلند كرد و گفت: خدايا! تو شاهد باش كه من در مسجد پيامبر (ص) كمك خواستم اما كسي به من كمك نكرد.

علي (ع) كه در حال ركوع بود و انگشتر در دست راست خويش داشت. به سائل اشاره كرد. سائل به سوي حضرت رفت و خاتم از انگشتر حضرت بر گرفت. رسول گرامي اسلام كه اين منظره را مشاهده كرده بود، پس از نماز خويش دست به دعا برداشت و فرمود:

خدايا، موسي از تو خواستار شرح صدر و آساني كار و باز شدن گره زبان خويش براي فهماندن كلامش شد و از تو خواست برادرش هارون را وزير و پشتيبان و شريك دركارش قرار دهي و تو در پاسخ او فرمودي: (سنشد عضدك بأخيك و نجعل لكما سلطانا فلا يصلون اليكما بآياتنا) بزودي بازوان تو را به وسيله ي برادرت محكم و نيرومند مي كنيم و براي شما سلطه و برتري قرار مي دهيم و به بركت آيات ما بر شما دست نمي يابند.

خدايا، من محمد پيامبر و برگزيده ي تو هستم. خدايا، به من سعه ي صدر و آساني در كار عطا كن و علي را كه از اهل من است. وزير و پشتيبان من قرار بده.

پس سوگند به خدا هنوز كلام پيامبر (ص) تمام نشده بود كه جبرئيل نازل شد و گفت: اي محمد! بخوان: انما وليكم الله و رسوله...

اين شأن نزول را علاوه بر محدثان و مفسران شيعه بسياري از اهل سنت نيز نقل كرده اند. نام گروهي از راويان اهل سنت اين شأن نزول چنين است:

الف) طبري (تفسيرطبري)، ج 6، ص 165

ب) واحدي (اسباب النزول)، ص 148

ج) فخررازي (تفسير فخررازي)، ج 3، ص 431

د) ابن صباغ مالكي (الفصول المهمه)، ص 123

ه) ابواسحاق ثعلبي (تفسير ثعلبي)، ج 2، ص 52

و) گنجي شافعي (الكفايه)، ص 106

ز) خوارزمي (مناقب)، ص 178

ح) ابن حجر (الصواعق)، ص 25

استحكام اين روايت نزد اهل سنت به گونه اي است كه فاضل تفتازاني در كتاب شرح المقاصد (ج 2، ص 288) و مولي علي قوشچي در شرح تجريد مي گويند: انها نزلت باتفاق المفسرين في علي ابن ابي طالب (ع) حين اعطي السائل خاتمه و هو راكع في صلاته.

به اتفاق مفسران اين آيه در حق علي ابن ابي طالب (ع) نازل گرديد، زماني كه انگشتري را در حال ركوع به سائل بخشيد.

مرحوم علامه اميني شصت و شش سند براي اين حديث ذكر مي كند كه جويندگان مي توانند به آن مراجعه كنند حسان در اين باره سروده اي دارد كه در مدارك اهل سنت نيز نقل شده است:



ايذهب مدحي و المحبين ضايعا

و ما المدح في ذات الاله بضائع



فانت الذي اعطيت اذ انت راكع

فدتك نفوس القوم يا خير راكع



بخاتمك الميمون يا خير سيد

و يا خير شار ثم يا خير بايع



فانزل فيك الله خير ولايه

و بينها في محكمات الشرايع



آيا مدح من و ديگر دوستداران و عاشقان ضايع مي گردد؟! چنين نيست، مدحي كه در راه خدا باشد از بين نخواهد رفت. تو بودي اي اباالحسن كه در حال ركوع با انگشتري مبارك خود انفاق كردي.

جانهاي مردم فداي تو باد اي بهترين ركوع كننده و اي بهترين آقا و خيرخواه و اي بهترين فروشنده «مال خود به خدا».

سپس خداي درباره ي تو آيه ي ولايت «انما وليكم الله » را كه بهترين ولايت است. نازل فرمود و آن را در كتاب آسماني و آيات روشن خويش بيان كرد.

امام هادي (ع) در نامه اي كه به اهل اهواز ارسال داشت بر آنچه در اين زيارت درباره ي آيه ي ولايت آمده تأكيد ورزيده، مي فرمايد:

صحيح ترين خبري كه قرآن به صحت آن نيز گواهي داده است حديثي است كه به اتفاق نقل شده است كه پيامبر گرامي اسلام فرمود: من دو جانشين و در تعبير ديگر دو چيز گرانبها براي شما باقي مي گذارم: كتاب خدا و عترت.

اگر به اين دو چنگ زنيد، هرگز گمراه نخواهيد شد و اين دو از يكديگر جدا نمي شوند تا در حوض بر من وارد شوند.

ما شواهد اين حديث را آشكارا در آيه (انما وليكم الله ورسوله...) مي بينيم. «ثم اتفقت روايات العلماء في ذلك لاميرالمومنين (ع) انه تصدق بخاتمه و هو راكع » سپس روايات دانشمندان به اتفاق بيانگر آن است كه اين آيه شريف درباره ي اميرمؤمنان (ع) نازل شد آن هم زماني كه حضرت در حال ركوع انگشترش را صدقه داد. سپس رسول گرامي آن را به روشني بيان كرد و فرمود: هركس من مولاي اويم علي مولاي اوست. خدايا، هر كس علي را ولي باشد تو نيز او را ولي باش و هر كس با او دشمن باشد تو نيز او را دشمن باش؛ و در حديث ديگر مي فرمايد: علي قرضهاي مرا پرداخت مي كند و او بعد از من خليفه ي شما است.

از اينها متوجه مي شويم كه قرآن بر درستي اين اخبار گواهي داده، امت بايد پذيراي آن باشد.