جدال دوستيهاي قديمي را از بين مي برد و كينه هاي استوار بر جاي مي نهد و كمترين چيز در جدال برتري جويي است و برتري جويي اساس جدايي است. نكوهش كليد دشمني است و نكوهش بهتر از كينه توزي است.

آن حضرت به مردي كه فرزندش را در نزد او سرزنش كرد فرمود: نفرين داغ فرزند كسي است كه فرزندش نمرده است. آن حضرت در ترغيب به شب زنده داري و روزه داشتن فرمود: شب زنده داري گواراتر از خواب است و گرسنگي در گوارايي غذا مي افزايد.

مرگ خود را پيش روي خاندانت ياد كن كه هيچ طبيبي تو را از آن بازندارد و هيچ



[ صفحه 244]



دوستي، در آن هنگام. به تو سود نرساند. غضب بر آن كه زيردست توست پستي است. حكمت در طينتهاي فاسد بهره اي ندهد. بهتر از خير، كننده ي آن و زيباتر از زيبا گوينده ي آن و برتر از علم، حامل آن و بدتر از شر جلب كننده ي آن و ترسناك تر از ترس سوار آن است. تو را از حسد پرهيز مي دهم كه آن در تو آشكار شود و در دشمنت كارگر نيفتند. اگر روزگاري بيايد كه در آن، عدل بر ظلم چيرگي داشته باشد حرام است كسي بر كسي گمان بد برد تا به بدي او پي برد و نيز اگر روزگاري پيش آيد كه در آن ظلم بر عدل چيرگي داشته باشد حرام است كسي به كسي گمان نيك برد مگر آنكه نيكي را از او دريابد.

آن حضرت (ع) در اثناي گفت وگويي كه ميان او و متوكل درگرفته بود به وي فرمود: از كسي كه با او تيره اي، يكرنگي مطلب و از كسي كه در حق او جفا كرده اي وفا مخواه و از كسي كه به او بدگماني خيرخواهي مجوي زيرا قلب او مانند قلب توست.

نعمتها را با نيك رفتاري در حق آنها پايدار داريد و با سپاسگزاردنشان در پي افزوني آنها باشيد و بدانيد كه نفس روي آورترين است بدانچه داده شده و مانع ترين بدانچه دريغ شده است.