در تاريخ سامرا [1] درباره سنگ مرمرهاي سبزي كه در حرم مطهر به كار رفته است گويد: از عالم فاضل شيخ احمد فرزند شيخ العراقين نقل شده است كه گفت در ايامي كه مشغول تعمير حرم بوديم روزي شيخ مرا گفت كه عده اي از عمله ها را خبر كن و همراه من بيا و آنان را بگو بيل و كلنگ همراه بياورند چنين كرديم به همراهي او به سمت مسجد ملويه روان شديم بدون آنكه از مقصود شيخ مطلع باشيم. چون به مسجد ملويه رسيديم در نزديك محراب مسجد دستور داد زمين را حفر كنند خاك ها را عقب كرديم تا به كف سنگي مسجد رسيديم در زير خاك ها به سنگ هاي مرمر سبزي كه از غايت لطافت مانند آيينه بود رسيديم كه بيشتر آنها چهارگوش بود شيخ دستور فرمود آنها را از زير خاك درآورند و به حرم مطهر حمل نمايند و دستور فرمود اطراف ضرايح سه گانه حرم و داخل شبكه ها را با آن سنگ ها مفروش سازند و كسي مطلع نشد كه مرحوم شيخ از كجا محل اين سنگ ها را دانست.

به طوري كه مؤلف تاريخ سامرا نقل مي كند بيشتر اين تعميرات كه در زمان ناصرالدين شاه انجام گرديده و خصوصا تذهيب قبه منوره از محل ثلث اموال ميرزا تقي خان اميركبير بوده است و اميركبير شيخ العراقين را وصي خويش قرار داد و وصيت به ثلث اموالش نمود پس از كشته شدن اميركبير چون مخالفين او در اموالش تصرف كردند شيخ به ناصرالدين شاه خبر وصيت او را داده و او را تحريض و ترغيب به تذهيب قبه مطهره كرد شاه نيز از اين پيشنهاد حسن استقبال نموده و خود شيخ العراقين را مأمور انجام مقصود گردانيد.

14 - چهاردهمين تعميرات در زمان آيةالله العظمي مرحوم ميرزاي بزرگ شيرازي ميرزا سيد محمدحسن قدس سره انجام گرديد. زماني كه ميرزاي مرحوم در سال 1288 به علل و مناسباتي كه در كتب تاريخ مسطور است از نجف اشرف به سامرا مهاجرت فرمود



[ صفحه 222]



به امر مبارك او تعميراتي در صحن و حرم انجام شد اين تعميرات عبارتند از:

1- سنگ فرش صحن مطهر.

2 - آيينه كاري بعضي از رواق ها و حرم مطهر و ساختمان نماهاي زيبا به جهت آن.

3 - نصب ساعتي بزرگ كه در آن زمان هفتصد تومان خريداري شده بود بر سر در بزرگ قبلي.

4 - تهيه پرده هاي قيمتي جهت ابواب حرم مطهر و رواق.

5 - ساختن مدرسه بزرگ ديني جهت سكونت طلاب علوم دينيه كه بحمدالله هنوز باقي و دائر مي باشد و طلاب در آنجا مشغول تحصيل مي باشند.

6 - ساختمان پلي بر روي دجله جهت عبور زوار.

7 - ساختمان بازار و دو باب حمام در سامره كه فعلا يك باب حمام آن مخروبه است.