بازگشت

حرمت همكاري با ستمگران


چون حكومت بني عباس براساس ظلم و جور استوار بود، بر طبق نظر شيعه همكاري با آنها خلاف شرع بود. محمد بن علي بن عيسي به محضر امام ابوالحسن علي بن محمد عليه السلام نامه اي نوشت و از آن حضرت، درباره ي كار كردن براي بني عباس و دريافت مقداري از اموال ايشان پرسيد، آيا چنين اجازه اي دارد؟ امام عليه السلام در پاسخ فرمود:

«تا وقتي كه ورود و خروج به كار آنها به زور و جبر باشد، خداوند عذر شخص را مي پذيرد، و در غير اين صورت مكروه و ناپسند است و ناگزير درآمد اندك بهتر از زياد است، و ناسپاسي نمي كند، نسبت به روزي رسان خود كه او وسيله ساز است درباره ي آن چه به او مي رسد در حالي كه در دست اوست آن چه كه باعث خشنودي تو درباره ي ما و دوستان ما مي گردد.»



[ صفحه 126]



امام عليه السلام پاسخ داده است كه كار براي بني عباس اگر از روي زور و جبر باشد، خداي تعالي در مورد اين همكاري از آنها بازخواست نمي كند و هرگاه از روي اختيار باشد، پس كار براي آنها ناروا و مكروه است و شايد مقصود امام عليه السلام از كراهت، حرمت باشد زيرا كه كراهت گاهي بر حرمت اطلاق مي شود. و امام عليه السلام، كفاره ي ورود به كار آنها را خوشحال كردن اهل بيت عليهم السلام مي داند كه با برآوردن حاجت مؤمنان و مستمندان و رفع گرفتاريها و سختيها از ايشان حاصل مي شود. و بر همين مطلب گروهي از روايات دلالت دارد كه فقها در بحثهاي خود راجع به ولايت حاكم جور نقل كرده اند. [1] .

وقتي كه نامه ي امام عليه السلام به محمد بن علي بن عيسي رسيد، با عجله نامه اي به خدمت امام عليه السلام نوشت و عرضه داشت كه:

اعتقاد من درباره ي ورود به كار ايشان - در كار بني عباس - يافتن راهي است براي ايجاد دشواري به دشمنان آن حضرت و باز شدن دست، جهت انتقام گرفتن از ايشان به وسيله ي تقرب به آنها. امام عليه السلام در پاسخ نوشت:

«هركس چنين كاري را بكند نه تنها كار او حرام نيست، بلكه داراي اجر و ثواب است.» [2] .


پاورقي

[1] مكاسب شيخ انصاري.

[2] وسائل الشيعه: 12 / 137.