متوكل در جشني كه به مناسبت بيعت گرفتن براي اولادش به پا كرده بود اموال زيادي صرف كرد. مقصود از اولاد متوكل: محمد ملقب به المنتصر و زبير ملقب به المعتز و ابراهيم ملقب به مؤيد مي باشد، كه اين بيعت مصادف با روز دوشنبه اول محرم سال (236 ه) بود و از تمام مردم دعوت عمومي به عمل آمد و به قدري اموال صرف شد كه عقلها حيران مي شد؛ سفره اي به طول چهار فرسخ در باغي كه در سامرا كاخ معروف جعفري در آن ميان بود گستردند كه



[ صفحه 431]



طول باغ هفت فرسخ و پهناي آن يك فرسخ مي شد اين كاخ با همه وسعتش از مردم پر شد، و مجسمه هايي از عنبر، كافور و انواع مشكهاي گرانبها در حضور مردم ميان گياهان خوشبو و عطريات نهاده بودند كه از مخازنشان با ظرفها و كيسه ها مي آوردند و هر كه كاسه اي از شراب مي نوشيد از آنها استشمام مي كرد و بعد داخل كيسه اش مي گذاشت و يا به غلامش مي داد كه ببرد و هر چه تمام مي شد دوباره مي آوردند، همين طور از طلوع خورشيد تا غروب ادامه داشت و متوكل روي تختي از طلاي جواهرنشان به وزن هزار من نشسته بود و وليعهدها در حضور او ايستاده بودند در حالي كه تاجهاي مرصع بر سر داشتند و مردم از طبقات مختلف، بعضي نشسته و بعضي ايستاده بودند، خورشيد روي ظرفهاي طلايي كه در ميان مجلس پراكنده بود و كمربندها و شمشيرها و سپرهاي آراسته به طلا مي تابيد به طوري كه چشمها را خيره مي كرد، ابراهيم بن عباس صولي امير اهواز بين دو وعده ي غذا اشعار ذيل را سرود:



أضحت عري الاسلام و هي منوطة

بالنصر و الاعزاز و...



لخليفة من هاشم و ثلاثة

كنفو الخلافة من ولاة عهود



كنفتهم الاباء و اكتنفت بهم

فسعوا با كرم انفس وجدود [1] .



«رشته هاي اسلام در حالي كه مربوط به پيروزي و افتخار... و بود.

در اختيار خليفه اي از آل هاشم - متوكل - و سه تن قرار گرفت كه آن سه وليعهد حامي خلافت بودند.

آنها حامي پدرانشان و پدرانشان حامي ايشان بودند، پس با بهترين افراد و بهترين نياكان به خلافت رو آوردند.»

به راستي اين اموال فراوان كه در اين جشنها صرف مي شد، از آن مسلمين بود و از نظر اسلام بايد در راه مصالح و پيشبرد قدرت مسلمانان و افزايش درآمد فردي مسلمانان خرج مي شد اما در تحت سيطره ي آن نظامهاي فاسد هرگز هدف اسلام تحقق نيافت.



[ صفحه 432]