يكي ديگر از كاخهاي شگفت انگيز و زيباي متوكل، كاخ «حير» بود



[ صفحه 443]



كه براي ساختن آن چهار هزار هزار (000،000، 4) درهم صرف كرده بود [1] خليفه - الراضي - پس از ويراني اين كاخ در كنار خرابه هاي آن ايستاد و اين شعر را خواند:



و الحير و القصر و القاطول جنتها

و الجعفري بكف الدهر مزموم



منازل آنست دهرا فأوحشها

ظلم الزمان فمثلوم و مهدوم [2] .



و كاخهاي حير، كاخ مخصوص و قاطول - گردشگاه آن - و كاخ جعفري با دست روزگار درهم فشرد شده است،

منزلهايي كه روزگاري جاي انس و الفت بود، اما ظلم و ستم زمانه آنها را خراب كرده و به ويرانه اي مبدل ساخته است»

آري ظلم و ستم صاحبان كاخ حير باعث شد كه آن كاخ به ويرانه اي تبديل گردد

و به صورت تل خاكي رها شود، نه آن كه ظلم و جور روزگار، زيرا كه روزگار تقصيري ندارد!

اين بود كه بخشي از كاخهايي كه بني عباس از اموال مسلمين و از مايحتاج آنها برافراشته بودند، در موقعي كه اكثريت مردم، به سبب فقر و بيچارگي از پادرآمده بودند.