تربيت فرايندي است كه شامل مراحل قبل و بعد از تولد كودك مي شود و از ديدگاه امام هادي(ع)، چنانچه زمينه تربيتي مناسب فراهم شود، كودك سالمي متولّد مي شود كه توان و استعداد هاي فراوان و مطلوبي خواهد داشت و ريشه آن در خانواده و پدر و مادر است. امام دهم(ع)، در خانه و محيطي چشم به جهان گشود كه فضاي آن آكنده از عطر دل انگيز دانش، معنويت، تقوا، اخلاص و بندگي خدا بود و هر لحظه و روزي كه از زندگي او در دامان مادر پاكدامن و مهربان و مكتب سازنده و تربيتي پدر بزرگوارش، امام جواد(ع)، مي گذشت، دريچه اي از دانش و معرفت و كمالات نفساني بر رويش باز مي شد و فضاي خانه اش هميشه پر از نور و معنويت بود. احمد بن محمد بن عيسي به نقل از پدرش چنين مي گويد:

«هنگامي كه امام جواد(ع) قصد داشتند از مدينه به عراق بروند، امام هادي(ع) را در دامنشان قرار دادند و فرمودند: دوست داري كدام يك از سوغات هاي عراق را براي تو هديه آورم؟ امام هادي(ع) فرمودند: شمشيري كه به سان شعله آتش باشد (كه كنايه از روحيه دلاوري و شجاعت است. سپس امام جواد(ع) خطاب به فرزند ديگرش موسِِي فرمود: تو چه سوغاتي دوست داري؟ گفت فرش اتاق. امام جواد فرمودند: ابوالحسن به من شباهت پيدا كرده است و موسي به مادرش شباهت دارد». [1] .

اين مطلب به خوبي نشانه آن است كه خانواده به ويژه پدر و مادر زمينه سازي اوليه را براي تربيت صحيح بر عهده دارند. امام هادي(ع)، نقش مادر را در تربيت صحيح فرزند، بسيار مهم مي دانند و يكي از زمينه هاي تربيت صحيح را، خانواده شايسته معرفي مي كنند؛ چنان كه از علي بن مهزيار روايت شده است كه آن حضرت در وصف مادر بزرگوارشان، چنين مي فرمايند:

«روي محمد بن الفرج و علي بن مهزيار عن الهادي(ع): انّه قال: اُمّي عَارفَة بِحَقي و هِي مِنْ اَهلِ الجَنة لايقْرَبُها شَيطانُ ماردٌ و لاينالُها كَيدُ جَبارٍ عِنيدَ وَ هِي مَكلؤة و بِعَينِ الله اَلَتي لاتَنامُ ولا تَتَفلَّتُ عَنْ اُمّهاتِ الصِّدِيقين و الصالِحين [2] ؛ مادرم، به حق من عارف و اهل بهشت بود، شيطان سركش به او نزديك نمي شد و مكر ستمگر لجوج به او نمي رسيد، در پناه چشم هميشه بيدار خدا بوده و در رديف مادران انسان هاي صديق و صالح قرار داشت».