بازگشت

سفرهاي ديگر


امام در ايام اقامت در سامرا كمتر به نقاط ديگر مسافرت مي فرمود؛ زيرا شديداً تحت مراقبت هاي ويژه خلفاي عباسي بود. برخي منابع از سفر امام به دهكده اي در اطراف سامرا گزارشي داده اند. محمد بن طلحه نقل مي كند: روزي حضرت هادي براي كار مهمي سامرا را به مقصد روستايي ترك كرد. در اين فاصله مردي سراغ حضرت را گرفت. گفتند در فلان روستا به سر مي برد. او به محضر امام رسيد و گفت: از اهل كوفه و از علاقه مندان جدّت حضرت اميرمؤمنان(ع) هستم. بدهي سنگيني دارم و كسي جز شما را نمي شناسم كه حاجتم را برآورده سازد. امام به وي نوشته اي داد و گوشزد كرد: مبلغ مندرج در آن را وقتي به سامرا آمدم، مطالبه كن. بعد از مراجعت امام به مركز خلافت عباسيان، در حالي كه عده اي از مردم و كارگزاران خليفه در محضر امام نشسته بودند، اين مرد ضمن ارائه نوشته، مبلغي را مطالبه كرد. امام مهلت خواست تا در وقت مناسب آن را پرداخت كند. چون ماجرا به گوش متوكل رسيد، سي هزار دينار به حضرت داد تا تحويل آن شيعه كوفي بدهد. [1] .

امام هادي در سال نخست تبعيد به سامرا، در روز عيد غدير به زيارت مرقد جدش اميرمؤمنان(ع) رفت و با عباراتي كه حاكي از مقام والاي آن حضرت نزد پروردگار است و نيز ستم هايي كه از سوي قدرت طلبان غاصب بر آن امام مظلوم روا داشته بود، آن حضرت را زيارت كرد. اين زيارتنامه ميراث مهم علمي و معنوي و در جهت تبيين مقام امامت به شمار مي رود. [2] .

به دليل اختناق سياسي دستگاه ستم عباسي، امام نتوانست به زيارت بارگاه حضرت امام حسين(ع) برود، اما در اقدامي جالب افكار مردم را متوجه اين مكان مبارك ساخت. ابوهاشم جعفري مي گويد: همراه محمد بن حمزه به عيادت امام هادي كه بيمار شده بود، رفتم. امام فرمود: اي ابوهاشم! فردي از دوستان ما را به حائر حسين بفرست تا براي شفاي من دعا كند. پس بيرون رفتم و به علي بن بلال برخوردم و از او خواستم به كربلا رود و براي امام دعا كند. علي با جان و دل تقاضايم را پذيرفت و گفت: به اعتقاد من امام هادي برتر از حائر حسيني است؛ زيرا او صاحب حرم است و دعاي آن حضرت بهتر از دعاي من است. به خانه امام بازگشتم و آن چه راوي گفته بود، به استحضار امام رسانيدم. حضرت فرمود: رسول خدا(ص) برتر از كعبه و حجرالاسود بود؛ با اين حال به گرد خانه خدا طواف و آن سنگ سياه را استلام كرد براي خداوند بر روي زمين بقعه هايي است كه لازم است خداوند در آنها خوانده شود و دعاي افراد در اين مكان ها مستجاب است و حائر حسيني از آن جمله است. [3] .

آري، در شرايطي كه متوكل مرقد امام حسين(ع) را پايگاهي خطرناك تلقي مي كرد و اين مزار شريف را چندين بار خراب كرد، امام با اين روش هاي حكيمانه افكار عمومي را متوجه كانون حماسه و قيام يعني كربلا مي كرد.


پاورقي

[1] بحارالانوار، ج50، ص175؛ نور الابصار، شبلنجي، ص181؛ كشف الغمه، ج3، ص230.

[2] متن اين زيارت در كتاب حياة الامام هادي(ع)، به قلم باقر شريف قريشي، كامل الزيارات و كتاب مزار بحارالانور آمده است.

[3] كامل الزيارات، ابن قولويه، باب 90، ص273.