امام با مشاهده اوضاع وخيم حاكم، براي جلوگيري از انهدام پايگاه هاي مقاومتي مردم و نااميدي از گشايش در كار خود، با دلداري دادن و پشتيباني از مردم و آگاهي يافتن لحظه به لحظه از شرايط معيشتي آنان، حيات جامعه اسلامي را تداوم مي بخشيد تا هنگام رويارويي با مشكلات و ستمگريها، آنان اميدواري خود را از دست ندهند. همچنين امام با بهره گيري از آگاهي و دانش امامت خويش، شيعيان را با آگاه كردن از آينده، به برچيده شدن بساط ستم اميدوار مي كرد. مردي از اهالي مداين كه گويا از ستم متوكل به تنگ آمده بود، از امام درباره مدت حكومت متوكل پرسيد، امام در پاسخ اين آيات را نوشت:

«هفت سال پي در پي زراعت مي كنيد و آنچه درو كرديد ـ جز اندكي كه مي خوريد ـ در خوشه هاي خود بگذاريد. پس از آن هفت سال سخت خواهد آمد كه آنچه را شما براي آنان ذخيره كرده ايد، خواهيد خورد جز اندكي كه -براي بذر- نگه مي داريد. سپس سالي فرا مي رسد كه باران فراوان نصيب مردم مي شود و در آن سال، مردم عصاره -ميوه ها و دانه هاي روغني- مي گيرند.» [1] .

سرانجام همان گونه كه امام هادي (عليه السلام) پيش بيني كرده بود، متوكل در نخستين روزهاي پانزدهمين سال حكومتش به قتل رسيد. [2] .