ابوجعفر سيد محمد عليه السلام فرزند امام هادي عليه السلام در ميان صحرانشينان دجيلي و ساكنان شهر بلد، معروف به «سبع الدجيل» يعني شيرمرد دجيل است، شيعيان عرب زبان، به اين بزرگوار درست همان احترامي را قائل و معتقدند كه شيعيان فارسي زبان به ويژه ايرانيان براي حضرت ابوالفضل العباس قائلند.

وي كه برادر بزرگ امام حسن عسكري عليه السلام است، شخصيتي فوق العاده و در حد معصومين عليهم السلام بود، تا آن جا كه تصور مي شد پس از پدرش امام هادي عليه السلام او مقام امامت را دارا خواهد بود.

حديث حيات او را چنين آورده اند: در حدود سال 228 ق. به دنيا آمد و در حدود 252 ق، يك يا دو سال پيش از شهادت پدرش، در شهر بلد، هشت فرسخي شرق شهر سامرا، چشم از اين سراي خاكي بست و به



[ صفحه 91]



ابديت پيوست، هنگامي كه وفات يافت، برادرش امام حسن عسكري عليه السلام از فرط غصه و غم، گريبان لباسش را دريد، عيب جويان وقتي خواستند، به اين كار امام عليه السلام اشكال كنند، حضرت فرمود: حضرت موساي پيامبر نيز در وفات برادرش هارون گريبان چاك كرد. سيد محمد سلام الله عليه را انسي عجيب با قرآن بود و زماني كه قرآن مي خواند، روحانيت خاصي از او جلوه گر مي شد، او شيفته ي قرآن و عاشق تلاوت و قرائت آن بود.

«حديث بداء» را كه حاكي از مقام بس بزرگ او، و نشانگر عظمت و جلالت فوق العاده ي اوست، ثقة الاسلام كليني در اصول كافي، شيخ بزرگ شيعه، مفيد، در ارشاد، شيخ الطائفه (طوسي) در كتاب غيبت خويش و امين الاسلام طبرسي در اعلام الوري و... همگي نوشته اند و همين خود روايتي است معروف و معتبر كه فضيلت بسيار بزرگي را در حق سيد محمد فرزند امام هادي عليه السلام و عموي بزرگ امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف، ثابت مي كند، ديگر نيازي نيست كه در شأن آن بزرگ مرد علوي و شيرمرد حسيني، احاديثي ديگر و رواياتي بيشتر نقل شود.

به علاوه بزرگان ما، اين احرام را بسته و اين سفر باصفا را رفته اند، چنان كه در حق آن بزرگوار، رساله هاي زيادي شريف تحرير يافته و كتابهاي چندي مرقوم شده است، از آنهاست:



[ صفحه 92]



1 - رسالة في كرامات السيد محمد بن الامام علي الهادي، توسط شيخ هاشم بن محمد علي بلداوي (م 1305 ق.) از شاگردان شيخ اعظم انصاري، مردي كه در دين راسخ و محكم بود و بصيرتي باز و ضميري روشن داشت.

2 - كرامات السيد ابي جعفر محمد، نوشته ي شيخ جابر آل عبدالغفار كشميري (م ح 1320 ق.) ، آقا بزرگ تهراني، در نقباء البشر مي نويسد: شيخ جابر، مقيم بلد و مرجع شيعه در آن ديار بود و رساله ي مذكور را به امر علامه نوري (محدث نوري طبرسي) نوشت، وي علاوه بر آثاري كه در فقه و اصول دارد، ديوان شعري نيز در قطر بزرگ دارد.

3 - ابو جعفر محمد بن الامام علي الهادي عليه السلام، سبع الدجيل، علامه اديب محمدعلي اردوبادي، چاپ اول 1375 ق، نجف اشرف، از منشورات كتابخانه ي اميني.

اين كتاب كه تنها منبع ما در اين فصل بود، كتابي با قلم محكم و متين و ادبي است.