چهره هاي درخشان زيادي از سادات علوي، و دانشمندان و دانشوران بسياري از علماي اسلام در سرزمين سامرا عمري را سپري كرده يا در حول و حوش تربت عسكريين عليهماالسلام دفن گشته اند كه ما تنها نام برخي از آنها را در اين دفتر تقديم مي كنيم:

1 - محمد بن حسين، از نوادگان امام حسن عليه السلام.

2 - محمد بن صالح، از سادات حسني و از شاعران شهيد شيعه.

3 - عبيد الله بن عبدالله، از سادات حسني كه روزگاري نيز در كوفه امير بوده است.

4 - ابوالفضل محمد بن جعفر، فرزند حسن مثني، پسر امام حسن مجتبي عليه السلام كه در زندان عباسيان شهيد شد.

5 - موسي بن محمد، فرزند سليمان بن داود، پسر حسن المثني بن الامام الحسن عليه السلام.

6 - محمد بن قاسم، از نوادگان امام سجاد عليه السلام.



[ صفحه 114]



7 - قاسم بن عبدالله، فرزند حسين بن علي زين العابدين عليه السلام.

8 - علي المكفل، از نوادگان زيد شهيد، فرزند امام سجاد عليه السلام.

9 - علي بن ابراهيم بن علي بن عبيدالله فرزند حسين اصغر پسر امام سيد الساجدين عليه السلام كه در جلو خانه جعفر فرزند معتمد خليفه ي عباسي، او را كشتند و قاتلش شناخته نشد.

10 - زيد بن موسي معروف به زيد النار، فرزند امام موسي كاظم عليه السلام.

11 - عبدالله بن حسين، از نوادگان جعفرطيار. [1] .

12 - عثمان بن سعيد عمري كه عسكري نيز خوانده مي شود، بزرگمردي كه اولين نائب خاص از نواب اربعه ي مولا ولي عصر روحي فداه مي باشد.

13 - ابو الحسن علي بن محمد سمري يا سامرائي، آخرين نائب خاص از نائبان چهارگانه حضرت بقية الله عجل الله فرجه.

15 - ابوزكريا يحيي بن عبدالحميد حماني، خطيب بغدادي پس از آن كه او را با اوصافي چون: صدوق، ثقه مي ستايد، مي گويد كه از او نقل شده كه گفت: مات معاويه علي غير ملة الاسلام؛ معاويه در



[ صفحه 115]



حالي از دنيا رفت كه مسلمان نبود، سپس مي نويسد:

حماني در سال 228 ق. در ماه رمضان، در سامرا وفات يافت و او نخستين كس از محدثان متقدم بود كه در سامرا درگذشت. [2] .

16 - ابراهيم بن عباس صولي كاتب (176 - 243 ق.) از شاعران بزرگ شيعي و از ستايشگران آل عدالت عليهم السلام شاعر امام رضا عليه السلام كه حضرت نسبت به او بيش از دعبل خزاعي التفات مي فرمود و ابراهيم را بر او مقدم مي داشت و دعبل خزاعي نيز مي گفت:

اگر ابراهيم به شعر روي آورد ما را جا خواهد گذاشت و ديگر براي ما جايي در عرصه شاعري نخواهد ماند.

17 - جعفر بن علي الهادي عليه السلام معروف به جعفر كذاب و تواب.

18 - سيد احمد، پسر امام ابوالحسن هادي عليه السلام.

19 - زيد بن علي، پسر امام علي النقي الهادي عليه السلام.

20 - عبدالله بن علي، پسر امام ابوالحسن هادي عليه السلام.

21 - سيد علي، پسر امام ابوالحسن الهادي عليه السلام.

22 - موسي بن علي، پسر امام علي النقي الهادي عليه السلام.

23 - عليه بنت الامام علي النقي عليه السلام.

24 - ابوالعباس احمد نجاشي، نويسنده ي كتاب



[ صفحه 116]



معروف رجال نجاشي، كه به اعتقاد بعضي بهترين و معتبر ترين كتاب در علم رجال است، اين بزرگ رجالي شيعه - كه رحمت خدا بر او باد - در سال 372 متولد و در سال 450 در مطير آباد وفات يافته است، مطير آباد يا «ميطره» روستايي است در نواحي سامرا.



[ صفحه 119]