روزگاري سامرا شهر شاهان بود و كوي كاخها و قصر هاي سر به فلك كشيده، چنان كه نزديك به ده خليفه از خلفاي بني عباس و صدها وليعهد و امير الامراء و قاضي القضات و... و... روز و روزگاري سامرا را بهشت خويش دانسته و قصر ها و عشرتكده ها براي خويش ساخته بودند، اما امروز از هشت خليفه ي عباسي و صد ها امير و وزير و قاضي و حاكم كه در زير خاكهاي سامرا دفن شده بودند، اثري نيست، تاريخ خاكشان را نيز به باد فنا داده و امروز جز بدنامي و نفرت نصيبي از جهان ندارند.

پيشتر، قبل از ظهور دين مبين اسلام، سرزمين سامرا نزد پيروان حضرت عيسي مسيح مقدس بود و جاي جاي آن ديار، با معابد و كنشت ها و صو معه ها، از نور معنويت روشن و پررونق بود كه امروزه جزء آثار باستاني سامرا محسوب مي شود. نويسنده ي موسوعة



[ صفحه 120]



العتبات المقدسه، در فصل اول از كتابش (ج 12، ويژه سامرا) از هر يك به تفصيل و تطويل سخن رانده است كه ما تنها به نام آنها اشاره مي كنيم و مي گذريم:

1 - دير سامرا.

2 - دير مرماري.

3 - دير سوسي.

4 - دير باشهرا.

5 - دير عبدون.

6 - دير صباغي.

7 - دير العذاري.

8 - دير العلث.

9 - دير عمر نصر.

10 - دير مرماجرجس. [1] .