پيامد ثروت نامشروع از منظر امام هادي(ع)


در سخنان امام دهم امام علي النقي الهادي عليه السلام، آثار منفي و پيامدهاي زشت كسب «مال حرام» بيان شده است. تامل درباره زيان هاي كسب مال حرام كه در سخنان امام هادي عليه السلام با داوود صرمي نهفته است، پيروان اهل بيت عليهم السلام را از كسب مال حرام و ثروت نامشروع باز ميدارد. داوود صرمي از اصحاب امام رضا، امام جواد و امام هادي عليهم السلام بوده است.(قاموس الرجال، ج4، ص245).
او گفته است كه امام هادي عليه السلام فرمودند: يا داوود! انّ الحرام لا ينمي، و ان نمي لا يبارك له فيه، و ما انفقه لم يوجر عليه، و ما خَلَّفَهُ كان زاده الي النار. (الكافي، ج5، ص125* وسائل الشيعه، ج12، ص53)؛ اي داوود! حرام رشد و فزوني ندارد، و اگر هم داشته باشد بركت ندارد، و آن چه از حرام انفاق مي شود پاداش ندارد، و آن چه از حرام پس از انسان باقي مي ماند، زاد و توشه آتش جهنم او خواهد بود. مال حرام فزوني و افزايش و رشد ندارد. كسب ثروت نامشروع هرگز زمينه ساز افزايش مال پايدار و مطلوب براي صاحبانش نخواهد شد. رشد و افزايش معقول مال و ثروت، آرامش، اقتصاد سالم، سودمندي، بهداشت رواني سالم و. . . معلول مال حلال و ثروت پاك است و اين ها هيچ گاه با حرام خواري محقق نمي شود. راغب اصفهاني در تعريف بركت نوشته است: بركت ثبوت خير الهي در شيء است. (المفردات، ص44)؛ مال حرام اگر باعث فراواني و افزايش شود، بركت نخواهد داشت و هرگز خير الهي در آن نخواهد بود. سعادت و خوشبختي در بركت مال است و در مال حرام حتي اگر زياد باشد، بركت نيست. «بركت» به مال انسان سودمندي و كارآمدي مي دهد. توسعه حقيقي و برتري واقعي و تكامل معنوي در بركت است و بركت تنها در مال حلال است. صدقه و انفاق و تعاون مالي، تنها از مال حلال ارزش و پاداش الهي دارد. كمك مالي و مواسات از ثروت حلال و مشروع، هم نياز ديگران را به درستي تامين و گرفتاري هاي آنان را برطرف مي كند و هم براي آنان خير دارد و هم براي انفاق كننده اجر و پاداش دارد و در دنيا باعث وفور نعمت و در آخرت موجب برخورداري از نعمت هاي بي پايان الهي مي شود. انجام كار خير با مال حلال اجر دارد و با مال حرام هيچ پاداشي ندارد. ثروت حرام سرمايه داران حرام خوار، توشه آنان براي آتش جهنم خواهد شد. مال حرامي كه از آدمي پس از مرگش باقي مي ماند، بهره آن را ورثه مي برند و وزرو و بالش براي اوست. ثروت روي هم انباشته شده از راه حرام هيچ سودي در دنيا و آخرت براي انسان ندارد. كسب مال حرام حاصل نافرماني از دستورات الهي، رسول اكرم(ص) و امامان معصوم(ع) است و اثر گناهان فراواني است كه عقاب و عذاب الهي آن در شب اول قبر و عالم برزخ و در آخرت آدمي را فرا مي گيرد. پيروان اهل بيت(ع) بايد با رفتار و گفتار اهل بيت آشنا شوند و در زندگاني خويش اهل بيت(ع) را اسوه عملي قرار دهند تا در دنيا و آخرت به سعادت برسند. «زندگاني اقتصادي» امامان عليهم السلام بهترين راه توسعه و رشد اقتصادي است. آنان الگوهاي عالي «جهاد اقتصادي»اند. احاديث عترت و اهل بيت(ع) سرمايه بي نظيري براي درك جهاد اقتصادي و پيشرفت و ترقي اقتصادي است. بايد اصول و سرفصل هاي اقتصاد برتر و پايه هاي استقلال اقتصادي و خودكفايي مسلمانان در جهان بشري را از معارف اهل بيت (ع) دريافت و به آن عمل كرد. احكام الهي حدود و مرزهاي ثروت حلال و حرام را از يكديگر نشان داده است. بهره بردن از عقل سليم و دلايل عقلي خردمندان مومن و مجتهد نيز در تشخيص حلال و حرام شرعي در زمان ها و مكان هاي متفاوت راهگشا و لازم است. آلودگي به «مال حرام» و ثروت نامشروع، زيان هاي بزرگ و خطرناكي به همراه دارد؛ به گونه اي كه برخي زيان ها هيچ گاه جبران نمي شود. زيربناي «فساد اقتصادي» كسب هاي حرام و از بين رفتن يا كم شدن قبح و زشتي حرام خواري است. «مال حرام» عامل انحرافات اخلاقي و ناكامي هاي فراوان است كه مانع از رشد و توسعه اقتصادي فردي و اجتماعي مي شود و در واقع محور ناكارآمدي اقتصادي است. مفسدان اقتصادي افرادي اندكه بي پروا مال حرام كسب مي كنند و حرام خواراني اند كه بي شرمانه، آشكار و پنهان از ثروت نامشروع ارتزاق مي كنند و خير و بركت را از بين مي برند.

***