امام علي بن محمد(نقي و گاهي به امام هادي ذكر ميشود) فرزند امام نهم در سال 212 در مدينه متولد شده, و در سال 254 (طبق روايات شيعه) معتز, خليفه عباسي با سمّ شهيدش كرده است .
امام دهم در ايام حيات خود با هفت نفر از خلفاي عباسي مأمون و معتصم و واثق و متوكل و منتصر و مستعين و معتز معاصر بوده است. در عهد معتصم , سال 220 بود كه پدر بزرگوارش در بغداد با سمّ درگذشت, وي در مدينه بود و به امر خدا و معرفي امامان گذشته به امامت رسيد و به نشر تعاليم ديني ميپرداخت و تا زمان متوكل رسيد.
متوكل در سال 243 در اثر سعايتهايي كه كرده بودند يكي از امراي دولت خود را مأموريت داد كه آن حضرت را از مدينه به سامرا – كه آن روز عاصمه خلافت بود- جلب كند و نامهايي مهر آميز با كمال تعظيم به آن حضرت نوشته تقاضاي حركت و ملاقات نمود و البته پس از ورود آن حضرت به سامرا در ظاهر اقداماتي به عمل نيامد ولي در عين حال آنچه ميتوانست در فراهم آوردن و سائل اذيت و هتك آن حضرت كوتاهي نميكرد و بارها به منظور قتل يا هتك , امام را احضار كرده و به امر وي خانهاش را تفتيش مينمودند.
متوكل در دشمني با خاندان رسالت در ميان خلفاي عباسي نظير نداشت و بويژه با علي(ع) دشمن سرسخت بود و آشكارا ناسزا ميگفت و مرد مقلدي را موظف داشت كه در بزمهاي عيش تقليد آن حضرت را درميآورد و خليفه ميخنديد!! و در سال 237 هجري بود كه امر كرد قبه ضريح امام حسين (ع) را در كربلا و همچنين خانههاي بسياري كه در اطرافش ساخته بودند, خراب و با زمين يكسان نمودند! و دستور داد كه آب به حرم امام بستند و دستور داد زمين قبر مطهر را شخم و زراعت كنند تا بكلي اسم و رسم مزار فراموش شود.
در زمان متوكل, وضع زندگي سادات علوي- كه در حجاز بودند- به مرحله رقت باري رسيده بود چنانكه زنهاي ايشان ساتر نداشته و عدهاي از ايشان يك چادر كهنه داشتند كه در اوقات نماز آن را به نوبه پوشيده نماز ميخواندند و نظير اين فشارها را به سادات علوي كه در مصر بودند نيز وارد ميساخت.
امام دهم به شكنجه و آزار متوكل صبر ميفرمود تا وي درگذشت و پس از وي منتصر و مستعين و معتز روي كار آمدند و به دسيسه معتز, آن حضرت مسموم و شهيد شد.