طبق دستور «متوكل» روز ورود به سامرّأ به بهانه اينكه هنوز محل اقامت امام آمده نيست! حضرت را در محل پستي كه به «خان الصعاليك» (كاروانسراي گدايان و مستمندان) معروف بود، وارد كردند و حضرت آن روز را در آنجا به سر برد .البته هدف از اين كار تحقير موذيانه و ديپلمات مآبانه حضرت بود!(1) روز بعد، منزلي براي سكونت امام معيّن كردند كه در آنجا استقرار يافت (2) امام در اين شهر ظاهراً آزاد بود ولي در حقيقت همانند يك زنداني به سر ميبرد، زيرا موقعيت محل طوري بود كه امام همواره تحت نظر بود و رفت و آمدها و ملاقاتهاي حضرت توسط مأموران خليفه كنترل ميگرديد . »يزداد»، طبيب مسيحي و شاگرد «بختيشوع»، با اشاره به انتقال اجباري امام به سامرّأ ميگفت: اگر شخصي علم غيب ميداند، تنها اوست. او را به اينجا آوردهاند تا از گرايش مردم به سوي او جلوگيري كنند، زيرا با وجود وي حكومت خود را در خطر ميبينند(3) ترس و وحشت متوكل از نفوذ معنوي امام در ميان مردم را ميتوان از انتخاب محل سكونت حضرت فهميد . باري متوكل با همه اين مراقبتها باز هم وجود حضرت را براي حكومت خود خطري جدي ميدانست و ميترسيد ياران و پيروان امام مخفيانه با او تماس گرفته براي قيام و شورش نقشهاي طرح كنند و براي زمينه سازي جهت اين كار، پول و سلاح جمع آوري كرده افرادي را آموزش دهند . اطرافيان خليفه هم گاهي او را از احتمال شورش امام و يارانش بر حذر ميداشتند. لذا متوكل هر چند وقت يك بار دستور ميداد خانه امام به دقت مورد بازرسي قرار گيرد، و با آنكه مأموران هر بار با دست خالي بر ميگشتند، اما او باز نگران بود و احساس خطر ميكرد. به يك نمونه از اين موارد اشاره ميكنيم :
***
1- چنانكه اين معنا از چشم افراد آگاهي مانند «صالح بن سعيد» پوشيده نبود .وي ميگويد: روز ورود امام به سامرّأ، به حضرت عرض كردم: اينها پيوسته براي خاموش ساختن نور شما تلاش ميكنند، و براي همين شما را در اين كاروانسراي پست و محقر فرود آوردهاند!... (شيخ مفيد، الارشاد، ص 334 - علي بن عيسي الاربلي، كشف الغمّة، ج 3، ص 173 ( 2- شيخ مفيد، الارشاد، قم، مكتبة بصيرتي، ص .334 3- مجلسي، همان كتاب، ج 50، ص .161