خداوند شما (ائمه مطهرين) را به صورت نورهايي آفريد و گرداگرد عرش خود قرارتان داد.

آيه پنجم سوره يونس، خورشيد را «ضياء» و ماه را «نور» معرفي كرده است. مفسرين بر اين باورند كه «ضياء» عبارت است از نور قوي و «نور» كه درباره ماه به كار رفته، نور ضعيف است. برخي گفته اند: «ضياء» نور ذاتي



[ صفحه 105]



است و «نور»، مفهومي اعم از نور ذاتي و عرضي دارد.

پس وقتي به ائمه اطهار عليهم السلام گفته مي شود خداوند شما را «نور» آفريد، شايد منظور آن است كه نور، عين ذات شما گرديده و شايد منظور آن است كه نور شما عرضي است و از منبع نوراني پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله است. يعني پيامبر، خورشيد عالم تابي است كه قمر و ماه وجودي ائمه را روشن و منور ساخته است. پس پيامبر صلي الله عليه وآله خورشيد است و ائمه اطهار عليهم السلام ماه اند.

همچنان كه امام باقر عليه السلام فرمودند: «مثل حضرت محمد خورشيد و آفتاب است و مثل وصي او ماه است». تفسير نورالثقلين، ج 2، ص 293.

در هر صورت چه نور ائمه طاهرين عليهم السلام ذاتي باشد و چه عرضي (يعني كسب شده از پيامبر صلي الله عليه وآله)، خداوند نورهاي آنها را در اطراف عرش خود قرار داده و نور آنها عرش الهي را احاطه كرده است. اين احاطه سابقه اي طولاني دارد و به قبل از خلقت ظاهري در كالبد انساني ايشان برمي گردد. هم اكنون نيز اين احاطه ادامه دارد و ائمه بر گرداگرد آن طواف مي نمايند و هيچ گاه قطع نمي گردد.

سؤال آن است كه عرش الهي چيست كه ائمه عليهم السلام بر آن احاطه دارند؟

«عرش» در لغت به معني جايي و يا چيزي است كه داراي سقف باشد و گاهي به خود سقف، عرش گفته مي شود و گاهي به تخت هايي كه پايه هاي بلند دارد عرش مي گويند.

اما منظور از عرش الهي، قدرت خداوند است كه بسيار زياد و (همانند



[ صفحه 106]



سقف كه بر زير احاطه دارد) بر همه عالم و مخلوقات احاطه دارد. بعضي بر اين باورند كه عرش الهي كنايه از علم بي پايان پروردگار است كه آن نيز بر تمام آفريده شدگان و حتي ذهنيت آنها و تفكر آنها و اراده هر يك احاطه دارد. برخي عرش خداوند را به معني مالكيت و حاكميت خداوند تفسير كرده اند و بعضي عرش الهي را كنايه از تمام صفات كماليه و جلاليه خداوند دانسته اند. چرا كه هر يك از اوصاف خداوند، بيانگر عظمت مقام و احاطه او بر عالم است.

شايد منظور از طواف و احاطه ائمه اطهار عليهم السلام در اطراف عرش الهي، سير نوراني آنها در اطراف عرش خداوند و وجود آنها در كنار عرش خدا است و شايد منظور آن است كه آنها محيط بر عرش خداوند بوده و علم كامل بر عرش الهي دارند. يعني آنها بر عظمت، كمال، علم و قدرت خداوند واقف بوده، بر آن احاطه دارند و از همين جهت است كه امامان معصوم عليهم السلام گنجواره هاي علم خداوند و حافظ اسرار او هستند.

همچنان كه در بعضي از احاديث، امامان معصوم عليهم السلام، خود را محيط بر علم، قدرت و عظمت خداوند دانسته اند. اين احاطه آنچنان فراگير است كه هر كس خداوند را قصد مي نمايد، توجه به ائمه كرده است و اول آنها را مي بيند، سپس خداوند را. همچنان كه در فرازهاي بعد مي خوانيم: «ومن قصده توجه بكم»: و هر كه خداوند را قصد كند، به شما رو نمايد.



[ صفحه 107]