بازگشت

به كارگيري واژه طاغوت در مورد متوكل


در فرهنگ قرآني، طاغوت در برابر خداوند قرار دارد؛ آنجا كه سخن از ولايت به ميان مي آيد، خداوند خود را وليّ مؤمنان و طاغوت را ولي كافران مي خواند: «اللّه وليّ الّذين امنوا يخرجهم من الظلمات الي النور و الذين كفروا اولياءهم الطاغوت...» [1] ؛ خداوند ولي و سرپرست كساني است كه ايمان آورده اند، آنان را از تاريكي ها به سوي نور مي برد (اما) كساني كه كافر شدند، سرورانشان طاغوتهايند كه آنها را از روشنايي به تاريكي مي برند.

در آيه ديگر رجوع كنندگان به طاغوت را نكوهش و بر لزوم كفر به آن تأكيد مي ورزد: «يريدون ان يتحاكموا الي الطاغوت و قد امروا ان يكفروا به» [2] ؛ مي خواهند داوري به نزد طاغوت برند و حال آنكه فرمان يافته اند كه به آن كافر شوند. هم چنين در وصف فرعون از اين عنوان بهره مي جويد: «انه طغي» [3] ؛ فرعون طغيان كرده است.

حال با اين نگرش قرآني به كلام حضرت مي نگريم. «قال علي بن محمد عليه السلام: لمّا بدء المتوكل بعمارة الجعفري من سرّمن رأي... يا علي هذه الطاغية يقتل بهذا البناء.» [4] ؛ وقتي متوكل ساختمان جعفري را در سامرّا بنا نهاد، حضرت از آينده آن خبر داد كه اين طاغوت در اين ساختمان كشته خواهد شد.


پاورقي

[1] بقره / 257.

[2] نازعات/ 17.

[3] نساء/ 60.

[4] طبري، محمد بن جرير، دلائل الامامة، ص 218، حيدريه نجف.