دنيا درنگاه امام هادي(ع)


درماترياليسم وجهان بيني مادي، زندگاني انسان محدود به همين دنياست وذات ليبرال دموكراسي غربي منهاي وحي الهي نيزدرهمين راه گام برمي دارد. بنابراين درنگاه ماترياليسم شرقي وليبراليسم غربي حدود اساسي زندگي هر انسان ولادت ومرگ اوست وحيات جز حيات دنيوي نيست. دراين نگاه بردنيا، حيات اخروي هيچ جايگاهي ندارد وزندگي هرانسان بامرگ اوپايان مي يابد و دنيا هدف و مقصدنهايي اوست. در اين رويكرد به دنيا تسلط برطبيعت و بهره برداري و رفاه و برخورداري هرچه بيشتر و لذت مادي فراوان تر و تأمين تمامي تمايلات و شهوات دنيوي و فرمانبرداري از هواي نفس و شكم پرستي ارزش است. فقر و ظلم و تبعيض و قتل و غارت و جنگ و فساد و خيانت و تباهي دستاورد همين دنياگرايي است. درجهان بيني الهي ودرمنطق قرآن و اهل بيت(ع)، مرگ پايان يك زندگي كوتاه و آغاز زندگاني بي پايان است. در انديشه و اعتقاد اسلامي دنيا مزرعه آخرت است. آن چه در دنيا كاشته شود، در آخرت اثر دارد. اين اعتقاد ديني به سعي و كوشش انسان ها در دنيا جهت و كيفيت مي دهد. مومن شبانه روز در دنيا براي آخرت كار مي كند و با كار او، هم دنيا آباد مي گردد و هم آخرت او سامان مي يابد.

آزمايشگاه دنيا
در احاديث امام دهم امام هادي(ع) دنيا «آزمايشگاه» و «بازار» نامگذاري شده است. براساس اين احاديث دنياوسيله و مقدمه است. امام هادي(ع) فرموده اند: خداوند دنيا را جاي آزمايش و گرفتاري و آخرت را سراي نهايي و پيامد دنيا قرارداده است و آزمايش و رويدادهاي دنيا را سبب پاداش اخروي و ثواب آخرت را عوض آزمايش و گرفتاري دنيا قرارداده است. (تحف العقول علي آل الرسول عليهم السلام، ص 362)
در اين حديث، دنيا آزمايشگاهي است كه درآن انسان آزمايش مي شود. هيچ گاه آزمايشگاه هدف و پايان كارنيست اين آزمايشها براي پيشرفت و تكامل و تقرب به سوي پروردگار است. در آزمايشهاست كه انسان ورزيده و توانمند و با برنامه و داراي انديشه و آرمان الهي و همت و اراده و كارمضاعف مي گردد و روز به روز سهم او در رشد و كمال جامعه بيشتر مي شود. گرچه اجر و پاداش كامل گرفتاريها و آزمونهاي دنيوي در آخرت به انسان ها مي رسد ولي دنيا نيز در پرتو آزمايشهاي بي پايان انسانها در تحرك و پويايي و رشد دائمي قرار خواهد داشت. براساس جهان بيني اسلامي، جهان ابدي و جاويدان در دنبال اين جهان مي آيد و سعادت و شقاوت انسان در آن جهان محصول آزمايشها و كارهاي نيك و بد او در اين جهان است. در جهان بيني الهي خداوند عادل است و قطعاً اثر آزمايش هايي كه انسانها از آن سربلند بيرون مي آيند و با گرفتاريها و سختي هاي فراوان در صراط مستقيم گام برمي دارند، ثواب و پاداش بي نظير الهي و بهره برداري از نعمتهاي بي پايان اخروي است. هيچ گرفتاري ومصيبت دنيوي بي اثرنيست. آنجا كه انسان با حادثه و مصيبت ناگواري آزمايش مي گرددودرراه حق پايدارمي ماند عوض آن ثواب اخروي خواهد بود.

معيار سنجش در دنيا وآخرت
در حديث ديگرنيزامام هادي(ع) فرموده اند: مردم دردنيا با مال و ثروت خويش و در آخرت با اعمال خويش اند و با آن ارزيابي مي شوند. (اعلام الدين، ص 311) دراين رهنمودالهي امام دهم نيزنظريه اسلام پيرامون دنيا و آخرت تبيين شده است. درعرف دنياگرايان ملاك و محك ارزيابي و برتري تنها مال و ثروت است و خود «پول» زيربناي محاسبات است و در چشم مادي گرايان، فقط زرداران و سرمايه داران در جايگاه برترند.
اما در منطق دين گرايان ثروت اگر از راه حلال به دست آيد وحق محرومان پرداخت گردد و در راه حلال هزينه شود، جهاد در راه خدا و عمل صالح خواهد بود. چون جايگاه انسانها براساس اعمال آنان تعيين خواهدشد. «عمل»معيار سنجش است، عمل صالح برتري حقيقي است و عمل فاسد باعث نابودي و سقوط و عذاب الهي است. در منطق الهي امام هادي(ع)، دنيا نبايد هدف شود، دنياپرستي و وابستگي به دنيا زيانبار است، زيرا دنياپرستي مانع رشد و توسعه اقتصادي است. زير بناي اقتصاد پويا، مزرعه شمردن دنياست. دنيا مي تواند تجارتگاه بندگان خدا و بازار اوليا خدا و مسجد و عبادت گاه دوستان خدا وميدان مسابقه براي عمل صالح وخدمت به بندگان خدا گردد.

***